Vatican Ban Hành Quy Chế Tổng Quát Mới Và Quy Chế Nhân Sự Cho Giáo Triều Roma

Khung pháp lý và phạm vi áp dụng

Quy chế mới áp dụng cho tất cả các cơ quan Giáo triều: bao gồm Phủ Quốc Vụ Khanh, các Bộ, các Cơ quan Tư pháp và Cơ quan Kinh tế của Tòa Thánh. Văn bản định nghĩa rõ phạm vi, cấu trúc và thẩm quyền của các cơ quan này nhằm bảo đảm tính minh bạch, thống nhất và hiệu quả trong hoạt động phục vụ sứ mạng của Đức Giáo hoàng.

Một trong những quy định đầu tiên được nêu ra là thời gian làm việc tối thiểu của các cơ quan: 36 giờ mỗi tuần, với khả năng điều chỉnh khi có lý do đặc biệt theo phê chuẩn của Phủ Quốc Vụ Khanh.

Tăng cường phối hợp cấp cao của Giáo triều

Quy chế dành nhiều điều khoản để quy định chi tiết các cuộc họp cấp cao, bao gồm: Công nghị của Hồng y đoàn; Họp các lãnh đạo cơ quan Giáo triều, được Phủ Quốc Vụ Khanh triệu tập nhằm điều phối kế hoạch mục vụ và hành chính; Hội nghị liên bộ, tập hợp nhiều Bộ để giải quyết các vấn đề liên ngành.

Các cuộc họp này đảm bảo sự liên kết chặt chẽ giữa các cơ quan, thống nhất hướng đi và tránh trùng lặp hoặc xung đột trong hoạt động. Quy chế quy định tỉ mỉ thủ tục họp, thành phần tham dự, cách bỏ phiếu, lập biên bản và báo cáo lên Đức Giáo hoàng.

Cơ chế ra quyết định và thẩm quyền pháp lý

Quy chế nhấn mạnh rằng mỗi cơ quan phải hoạt động trong khuôn khổ thẩm quyền do Praedicate Evangelium xác định. Các Bộ được phép ban hành nghị định thi hành và hướng dẫn mục vụ, nhưng không được ban hành luật hay sửa đổi luật hiện hành nếu không có sự phê chuẩn đặc biệt của Đức Giáo hoàng.

Liên hệ với Giáo hội địa phương và việc thăm viếng ad limina

Quy chế cũng nhấn mạnh vai trò của Giáo triều trong việc hỗ trợ các Giáo phận, đồng thời quy định chi tiết tiến trình thăm viếng ad limina, bao gồm: Gửi báo cáo 6 tháng trước chuyến viếng thăm; các buổi gặp gỡ Đức Giáo hoàng; các phiên làm việc với các Bộ có liên quan.

Quy chế Nhân sự của Giáo triều

Cùng với việc công bố Tổng quát mới cho Giáo triều Roma, Vatican cũng công bố Quy chế Nhân sự của Giáo triều, một văn bản pháp lý toàn diện quy định cơ cấu tổ chức, tiêu chuẩn tuyển dụng, quyền lợi, nghĩa vụ và kỷ luật của toàn bộ nhân sự đang phục vụ tại các cơ quan thuộc Giáo triều. Quy chế này được ban hành nhằm bảo đảm sự minh bạch, hiệu quả và tinh thần phục vụ trong toàn bộ hệ thống hành chính trung ương của Tòa Thánh.

Theo văn bản, quy chế đặt nền tảng trên Tông hiến Praedicate Evangelium, vốn cải tổ sâu rộng Giáo triều Rôma để đáp ứng nhu cầu mục vụ của Giáo hội hoàn vũ. Các quy định mới nêu rõ tính chất “việc phục vụ giáo hội” của mọi công việc trong Giáo triều: nhân sự không chỉ thực thi nhiệm vụ hành chính, mà còn tham gia vào sứ mạng của Đức Giáo hoàng trong tinh thần phục vụ, trách nhiệm và trung thành.

Cơ cấu tổ chức và bộ máy nhân sự

Mỗi cơ quan của Giáo triều được điều hành bởi một Bộ trưởng hoặc chức danh tương đương, cùng với các Thư ký và Phó Thư ký. Nhân sự được phân bổ theo hệ thống 10 cấp bậc chức năng, mỗi cấp có mô tả công việc và mức lương tương ứng. Danh sách biên chế chính thức phải được mỗi cơ quan trình lên và được Bộ Kinh tế phê duyệt.

Việc bổ nhiệm các chức vụ cao – như Giám đốc, Thư ký, các chức danh lãnh đạo hoặc cố vấn – đều do Đức Giáo hoàng trực tiếp quyết định theo nhiệm kỳ 5 năm. Nhân sự thường được tuyển chọn dựa trên tiêu chí đạo đức, chuyên môn, kinh nghiệm và đời sống đức tin.

Quy định tuyển dụng và hợp đồng

Quy chế chia nhân sự thành ba nhóm: (1) Giáo sĩ và tu sĩ thuộc các Dòng tu hay Hội dòng, thường phục vụ theo hợp đồng 5 năm có thể gia hạn; (2) Nhân viên giáo dân, trải qua thời gian thử việc từ 1 đến 2 năm trước khi được tuyển dụng chính thức ; (3) Ngoài ra còn có các loại hợp đồng đặc biệt, như hợp đồng thời vụ, làm việc theo giờ, chuyên gia tư vấn, thực tập sinh hay thiện nguyện viên.

Mọi ứng viên đều phải đáp ứng yêu cầu về sức khỏe, lý lịch tư pháp trong sạch, trình độ học vấn phù hợp và sự chấp thuận của cơ quan liên quan.

Kỷ luật, nghĩa vụ và chuẩn mực đạo đức

Toàn bộ nhân sự được yêu cầu sống và làm việc theo chuẩn mực đạo đức Công giáo, tôn trọng bí mật công vụ, tuân thủ phong cách làm việc trang nghiêm và liêm chính. Việc tiết lộ thông tin, lạm dụng chức vụ, vi phạm kỷ luật hay làm tổn hại danh dự của cơ quan đều bị xử lý nghiêm, từ cảnh cáo bằng miệng, cảnh cáo bằng văn bản, phạt hành chính, đình chỉ công tác cho đến sa thải hoặc bãi nhiệm theo luật định đối với các trường hợp vi phạm nghiêm trọng.

Chế độ làm việc, nghỉ phép và phúc lợi

Thời gian làm việc được quy định ở mức 36 giờ mỗi tuần, có thể linh hoạt tùy theo nhu cầu của từng cơ quan. Nhân viên toàn thời gian có quyền hưởng 158 giờ nghỉ mỗi năm, cùng với những ngày nghỉ lễ, tham gia tĩnh tâm và được hưởng các chế độ bảo hiểm, y tế, thai sản và trợ cấp gia đình theo quy định của Vatican.

Trường hợp bệnh tật, nhân viên có thể được nghỉ tối đa 18 tháng trong chu kỳ 3 năm nếu có giấy chứng nhận y tế. Việc chuyển đổi công tác giữa các cơ quan Giáo triều được phép thực hiện khi có sự đồng thuận của hai bên và được Bộ Kinh tế phê duyệt.