Bộ Các Dòng Tu, Trên Con Đường Hiệp Hành Hướng Tới Hy Vọng Và Hòa Bình
Bộ Các Dòng Tu, Trên Con Đường Hiệp Hành Hướng Tới Hy Vọng Và Hòa Bình
Phỏng vấn thư ký của Bộ các Tu hội Đời sống Thánh hiến và các Hội Đời sống Tông đồ, Nữ tu Tiziana Merletti, người được Đức Lêô XIV bổ nhiệm vào vị trí này vào ngày 22 tháng 5. “Sự tham gia của phụ nữ vào việc thực thi trách nhiệm trong Giáo hội ngày càng quan trọng”, nữ tu người Ý nói. Khi Năm Thánh đời sống thánh hiến đến gần vào tháng Mười tới, sơ gợi lên cuộc chiến chống các vụ lạm dụng, tính hiệp hành và những thách thức của một thế giới toàn cầu hóa.
Với sự ngạc nhiên, lo sợ, nhưng cũng có niềm hy vọng lớn lao trước sự thay đổi như vậy. Đây là một số tâm tình mà Nữ tu Tiziana Merletti đã đón nhận, vào ngày 22 tháng 5, khi được Đức Lêô XIV bổ nhiệm vào chức vụ thư ký của Bộ phụ trách các Tu hội đời sống thánh hiến và các Hội đời sống tông đồ. Đây là lần bổ nhiệm đầu tiên của Đức tân Giáo hoàng, ngay sau khi được bầu. Trong cuộc phỏng vấn dành cho giới truyền thông của Tòa Thánh, nữ tu Dòng Phan Sinh Người Nghèo đã tâm sự những cảm xúc của mình ngày hôm đó, cũng như những viễn cảnh và thách thức mà chức vụ mới của sơ đặt ra.
Isabella Piro: Sơ đón nhận việc bổ nhiệm của Đức Lêô XIV như thế nào?
Sơ Tiziana Merletti: Cuộc bổ nhiệm này làm tôi ngạc nhiên và lo lắng. Như Đức Thánh Cha gần đây đã nói với các tân Giám mục, tôi cũng đã có những kế hoạch và viễn cảnh tốt đẹp của mình, khi vừa đến Assisi; vì vậy, ý tưởng phải bỏ lại mọi thứ và bắt đầu lại từ đầu trong một ban quan trọng và tế nhị như vậy đã khiến tôi ngạc nhiên và bất ngờ. Sau đó, qua lời cầu nguyện và đối chất với tác viên hội dòng của tôi, ánh sáng đã đến để nói lời xin vâng với lời kêu gọi mới của Chúa và Giáo hội, biết ơn vì được tin tưởng như thế. Vì những gì đang chờ đợi tôi, tôi tin cậy vào Chúa Thánh Thần, Đấng sẽ không ngừng hướng dẫn tôi; tôi tin chắc rằng tôi không đơn độc, bởi vì có một tuyệt vời trong Bộ đang làm việc hết mình. Tôi cũng tin tưởng vào hành trình cá nhân của mình, bởi vì ở những giai đoạn khác của cuộc đời, tôi đã cảm nghiệm cảm thấy mình được hướng dẫn một cách khôn ngoan để tuân theo ý Chúa.
Isabella Piro: Bộ các Tu hội Đời sống Thánh hiến và các Hội đời sống tông đồ có một nữ tu khác làm Tổng trưởng, Nữ tu Simona Brambilla. Điều này có làm nổi bật “trách nhiệm đặc sủng” của người nữ và đặc biệt là các nữ tu trong Giáo hội không?
Sơ Tiziana Merletti: Tôi nhận ra rằng cơ cấu của Bộ chúng tôi là một điều hoàn toàn mới mẻ trong Giáo triều Rôma. Một nữ tu Tổng trưởng, một Hồng y phó tổng trưởng [ĐHY Ángel Fernández Artime dòng Salêdiêng], một nữ tu thư ký. Điều làm tôi ấn tượng nhất là cơ hội thực hiện phong cách hiệp hành không chỉ trên các nguyên tắc mà còn trong thực tiễn hàng ngày; trong cách xây dựng mối quan hệ giữa chúng tôi, chia sẻ kỹ năng, tổ chức công việc, đối xử tôn trọng, có phẩm cách và công bằng với các vấn đề được gửi đến chúng tôi cũng như sự hợp tác mà chúng tôi dấn thân ở tuyến đầu.
Tôi thích nghĩ rằng phong cách mới này cũng là một thành quả đáng chú ý và đầy hứa hẹn của sự tham gia ngày càng tăng của phụ nữ vào việc thực thi trách nhiệm trong Giáo hội. Chính Tin Mừng mời gọi chúng ta vận dụng tài năng của mình, những ân sủng nhận được từ Thiên Chúa. Không quan trọng bạn là nam hay nữ: từ quá trình giáo dục của tôi trong gia đình, tôi đã học được rằng điều quan trọng là sự cam kết dấn thân, hy sinh, kiên trì và cả niềm vui phục vụ. Tất nhiên, khi tất cả những điều này đi kèm với sự công nhận ở các cấp độ khác nhau, nó sẽ gửi đi một thông điệp mạnh mẽ rằng, với tư cách là Giáo hội, chúng ta đang đi đúng hướng.
Isabella Piro: Năm 1986, sơ đã khấn lần đầu tại Tu viện mà sơ cũng là Bề trên Tổng quyền từ năm 2004 đến năm 2013. Điều gì đã thu hút sơ?
Sơ Tiziana Merletti: Ơn gọi đón nhận đặc sủng của Chân phước Françoise Schervier đã đến dần dần. Ở tuổi hai mươi, những kế hoạch của tôi khá rõ ràng và chỉ cho tôi một hướng khác, cho đến khi tôi khám phá ra vẻ đẹp của việc hiến dâng mạng sống mình để theo Chúa Giêsu một cách triệt để, từ bỏ mọi thứ. Cuộc gặp gỡ với các Nữ tu Phan Sinh Người nghèo đã cho phép tôi đào sâu đặc sủng Phan Sinh về “sự hiệp nhất thánh thiện và sự nghèo khó rất cao cả” và đặc biệt là lời kêu gọi “chữa lành những vết thương của Chúa Kitô chịu đóng đinh nơi nhân loại nghèo khó và đau khổ” được giao phó cho Mẹ Françoise. Sự kiện tìm kiếm những người phụ nữ đích thực, có tính nhân bản sâu sắc trong cuộc đấu tranh cá nhân của họ và cho người nghèo, tất cả họ đều say mê Chúa Kitô chết và phục sinh cũng như Tin Mừng của Người, để thể hiện đặc sủng này đã làm những việc còn lại cách đây hơn 40 năm. Và ánh sáng này vẫn nâng đỡ tôi cho đến ngày hôm nay.
Isabella Piro: Là người có bằng luật, sơ cũng là một chuyên gia về giáo luật và trong nhiều năm sơ đã giải quyết một chủ đề đặc biệt tế nhị: vấn đề các vụ lạm dụng mà các nữ tu phải gánh chịu. Những tiến bộ nào đã được thực hiện trong lĩnh vực này?
Sơ Tiziana Merletti: Tôi biết rằng việc học luật và giáo luật không thể xa lạ với cuộc sống của tôi với tư cách là một nữ tu Dòng Phan Sinh Người Nghèo. Do đó, việc thấy mình ở trung tâm của vết thương lớn của Giáo hội do các vụ lạm dụng gây ra – và tôi nhấn mạnh không chỉ lạm dụng tình dục, mà còn lạm dụng quyền lực và quyền bính, tinh thần và lương tâm, cũng như lạm dụng kinh tế – đã cho phép tôi đi sâu hơn vào đặc sủng của chúng tôi. Một trong những giai đoạn quan trọng nhất trong những năm gần đây là nhận thức, nơi tất cả những người ở tuyến đầu trong lĩnh vực này, về nhu cầu tìm kiếm ý nghĩa và nơi ẩn náu trong những gì họ đang trải qua: đau khổ, rối loạn, tai tiếng, bất lực, bất công, thanh lọc, tha thứ, sự khởi đầu mới, nhưng cũng thường là thất bại.
Nếu phải nói về thế giới đời sống thánh hiến của phụ nữ, tôi sẽ nói rằng nhiều điều đã được thực hiện, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm. Tất cả các tu hội đã được mời gọi, đặc biệt là bởi Liên hiệp Quốc tế các Bề trên Tổng quyền dòng nữ, bổ nhiệm một đại diện bảo vệ được ủy quyền, cũng như soạn thảo các hướng dẫn cho tu hội của họ. Ở đây một lần nữa, các khai triển cho thấy rằng ngay từ đầu lạm dụng tình dục được nhấn mạnh, nhưng dần dần, người ta thấy rõ rằng cần phải làm nhiều hơn: suy nghĩ, nhận thức, quyết định các biện pháp cụ thể để ngăn chặn các loại lạm dụng khác và đảm trách các báo cáo có thể xảy ra. Trong tất cả những điều này, nạn nhân nằm ở trung tâm chứ không phải là tổ chức. Và không thể có chuyện quay trở lại đằng sau.
Isabella Piro: Đâu là những thách thức chính mà đời sống thánh hiến phải đối mặt, đặc biệt trong một thế giới toàn cầu hóa và phức tạp, nơi mà chiến tranh và các cuộc khủng hoảng kinh tế và xã hội dường như đang chiếm ưu thế?
Sơ Tiziana Merletti: Nói chung, không muốn tầm thường hóa sự phức tạp mà bản thân chúng tôi đang đắm mình, tôi nghĩ rằng những thách thức chính có thể được diễn tả bằng một vài từ: hy vọng, thay đổi, tầm nhìn. Tôi xin giải thích: đối mặt với nhiều sự phân cực nghiêm trọng gây ra hận thù, bạo lực và chiến tranh, chúng tôi được kêu gọi vun trồng niềm hy vọng được đứng về phía đúng của lịch sử, nghĩa là phía của Tin Mừng. Đối với tôi, việc đặt cược vào người hiền lành sẽ được đất hứa làm gia nghiệp dường như đòi hỏi rất nhiều can đảm, cũng như sự kiên nhẫn để tiếp tục làm việc trong các môi trường của chúng tôi, tin tưởng sâu xa vào những gì chúng tôi đang làm. Chăm sóc, cho đi, tin tưởng là những gì Đức Lêô XIV khuyên để tiếp tục tin tưởng vào giao ước nhân loại.
Chấp nhận sự thay đổi là một thách thức khó khăn khác. Tiếp tục tiếc nuối những xác tín của quá khứ, được tạo thành từ những con số, công trình, thể chế áp đặt, không giúp đặt ra những câu hỏi đúng đắn. Ví dụ: ngày nay việc áp dụng đặc sủng vào việc phục vụ nhân loại được ủy thác cho chúng tôi có ý nghĩa gì? Lối sống của chúng tôi, cách cầu nguyện của chúng tôi, các cơ cấu của chúng tôi, chúng nuôi dưỡng chúng tôi và những người chúng tôi gặp gỡ như thế nào? Chúng tôi sẵn sàng chấp nhận rủi ro ở mức độ nào để khởi động các tiến trình phân định bao hàm và hiệu quả, vì một cuộc sống được thánh hiến cho hương vị của rượu mới?
Từ thứ ba là “tầm nhìn”. Từ lâu rồi, ít nhất là ở một số nơi trên thế giới, người ta đã tự hỏi đời sống thánh hiến sẽ đi về đâu, tương lai của nó sẽ như thế nào, nó sẽ mang những hình thức nào. Câu trả lời chắc chắn sẽ không đến từ những tính toán của con người, nhưng đến từ việc lắng nghe chiêm niệm và tập thể những gì Chúa Thánh Thần muốn chỉ ra. Chúng tôi cần phải tiếp tục bước đi với lòng can đảm và tự tin, trong sự thật giải thoát chúng tôi.
Isabella Piro: Năm Thánh Đời Sống Thánh Hiến sẽ diễn ra vào tháng 10. Sơ chuẩn bị cho sự kiện này như thế nào và đâu sẽ là những thời điểm nổi bật?
Sơ Tiziana Merletti: Khi việc chuẩn bị cho Năm Thánh bắt đầu, khi lắng nghe nhu cầu hòa giải và hòa bình trên thế giới, chúng tôi tự nhiên liên kết niềm hy vọng với chủ đề hòa bình và quyết định lên đường như “Những người hành hương hy vọng trên con đường hòa bình”. Sau nhiều cuộc họp mà chúng tôi đã cùng nhau chuẩn bị, theo cách hiệp hành, trong suốt cả năm, giờ đây chúng tôi đang sống cảm xúc của sự canh thức, với những chi tiết cuối cùng cần được điều chỉnh. Chương trình rất phong phú: chúng tôi sẽ bắt đầu vào ngày 8 và 9 tháng 10 với ngày sám hối, việc đi qua Cửa Thánh và thánh lễ do Đức Giáo hoàng Lêô XIV chủ tế.
Vào tối ngày 9 tháng 10, tại ba quảng trường ở Rôma, chúng tôi đã tổ chức những khoảnh khắc chia sẻ, tình huynh đệ và làm chứng. Mỗi nơi sẽ có chủ đề riêng: dấn thân cho người nghèo nhất, chăm sóc công trình tạo dựng và tình huynh đệ phổ quát, để nhắc nhở chúng tôi rằng hòa bình được xây dựng hàng ngày, thông qua những cử chỉ đoàn kết và yêu thương cụ thể. Những ngày tiếp theo, những khoảnh khắc lắng nghe, suy ngẫm và chia sẻ sẽ nối tiếp nhau và vào thứ Bảy ngày 11 tháng 10, cũng sẽ có thể tham gia các hội thảo về kỹ thuật hòa giải và quản lý xung đột. Chúng tôi rất vui mừng chờ đợi hàng ngàn người thánh hiến đã đăng ký.
