Lễ Đức Mẹ Fatima còn gọi là Đức Mẹ Mân Côi Fatima, bởi vì khi Đức Mẹ hiện ra với ba em nhỏ (Lucia, Jacinta, Francisco) vào ngày 13/5/1917 đã gửi sứ điệp cho thế giới và mời gọi thực hành ba điều: Cải thiện đời sống, siêng năng lần hạt Mân Côi, và tôn sùng trái tim Mẹ. Đức Mẹ khuyên mọi người hãy siêng năng lần chuỗi Mân Côi để chiến tranh sớm kết thúc vì thời điểm Mẹ hiện ra với ba trẻ nhỏ là năm 1917 giữa lúc thế chiến thứ nhất đang xảy ra (bắt đầu 28/7/1914 và kết thúc 11/11/1918).
Cũng xin nhắc lại sức mạnh của lời kinh Mân Côi khi Giáo Hội gặp nguy biến. Số là, nhờ có sự can thiệp của Mẹ Maria mà Giáo hội đã dành chiến thắng trong cuộc chiến với quân Hồi giáo Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 07/10/1571. Trước đó, năm 1569, ĐGH Piô V đã hoàn thiện kinh Kính Mừng với tự sắc “Consueverent Romani Pontifices” khi ngài thêm vào phần sau của lời kinh: “Thánh Maria, Đức Mẹ Chúa Trời, cầu cho chúng con là kẻ có tội…”. Trước đó, thời thánh Đaminh, kinh Kính Mừng chỉ có phần đầu – “Kinh Mừng Maria…”. Phần sau của kinh Kính Mừng được trích từ sách Giáo lý của cha thánh Phêrô Canisiô, tu sĩ Dòng Tên (1521-1597). Vào thế kỷ thứ 12, việc đọc 150 Thánh Vịnh khá tốn thời gian, nên nhiều người đọc 150 kinh Lạy Cha thay cho việc đọc 150 Thánh vịnh; Sau đó, thay vì đọc 150 kinh Lạy Cha thì đọc 150 kinh Kính Mừng (là phần đầu của kinh Kính Mừng ngày nay).
Nhờ vào hoa trái trong lịch sử của Hội Thánh và giữa một thế giới đầy chết chóc (thế chiến I), một lần nữa Mẹ Maria đã hiện ra với ba trẻ nhỏ để gửi thông điệp cho cả thế giới về việc hoán cải – canh tân đời sống đức tin qua việc lần chuỗi Mân Côi, đồng thời tôn sùng thánh tâm Mẹ Maria. Bởi lẽ Mẹ Maria là mẫu gương trong đời sống kết hiệp với Chúa qua việc lắng nghe và thực hành Lời Chúa, và được chính Chúa Giêsu xác chuẩn: “Khi Đức Giê-su đang giảng dạy, thì giữa đám đông có một người phụ nữ lên tiếng thưa với Người: ‘Phúc thay người mẹ đã cưu mang và cho Thầy bú mớm!’ Nhưng Người đáp lại: ‘Đúng hơn phải nói rằng: Phúc thay kẻ lắng nghe và tuân giữ lời Thiên Chúa’.” (Lc 11:27-28)
Biến cố Mẹ Fatima hiện ra với ba trẻ nhỏ giữa một thế giới tang thương cách đây hơn 100 năm (1917-2025), và ngày nay thế giới ấy vẫn đang chịu nhiều tổn thương từ chiến tranh (Nga – Ukraina, Ấn Độ – Pakistan, Israel – Houthi và Hamas tại Dải Gaza, v.v.), dịch bệnh, thiên tai và nhân tai. Vì lẽ đó, việc hoán cải sẽ luôn phải là một việc làm liên tục đến từ con tim chân thành, việc lần chuỗi Mân Côi càng phải thực hành nhiều hơn nữa để được Chúa thay đổi con người chúng ta, biến đổi con tim của chúng ta nên giống con tim của Mẹ Maria, một con tim luôn biết “lắng nghe và tuân giữ lời Thiên Chúa”, góp phần xây dựng một thế giới hòa bình, một xã hội yêu thương, một cộng đoàn hiệp nhất, một gia đình hạnh phúc.
Sau cùng, làm thế nào chúng ta có thể sống tinh thần hoán cải và được thay đổi bản thân mỗi ngày tốt hơn? Chúng ta hãy nhớ những lời sau cùng của Mẹ Maria khi ngài hiện ra lần thứ sáu, lần cuối cùng với ba trẻ nhỏ vào ngày 13/10/1917, Mẹ nói thế này: “Đừng xúc phạm đến Chúa là Thiên Chúa chúng ta nữa, vì Người đã bị xúc phạm nhiều lắm rồi!” Khi Chúa bị xúc phạm thì trái tim Mẹ Maria cũng chịu tổn thương vì Mẹ là Mẹ Thiên Chúa. Như thế, để hoán cải liên tục, có lẽ chúng ta cần ơn Chúa qua việc siêng năng tham dự Thánh Lễ và lãnh nhận Bí tích Thánh Thể làm nhựa sống cho chúng ta và là nguồn ơn thánh hóa chúng ta. Chúng ta sẽ được biến đổi tốt hơn khi coi Thánh Thể là trung tâm của đời sống đức tin và đức ái… bên cạnh việc lần chuỗi Mân Côi với tâm tình yêu mến Mẹ Maria và noi gương Chúa Giêsu trong các mầu nhiệm của chuỗi Mân Côi.
Tóm lại, trong mọi thời đại và ở mỗi hoàn cảnh cá biệt, chúng ta sẽ nhận được vô vàn ơn sủng của Chúa nhờ lời chuyển cầu của Mẹ Maria khi thực thi những lời nhắn nhủ của Mẹ tại Fatima, để góp phần xây dựng thế giới tươi sáng hơn, Giáo hội mạnh mẽ hơn, gia đình và đoàn thể liên đới – hiệp nhất và yêu thương nhau hơn. Đức Tân Giáo Hoàng Leo XIV chọn tước hiệu Leo cũng là một lời nhắn nhủ với chúng ta về đường hướng sứ mạng của ngài, trong đó có việc yêu mến và sùng kính Mẹ Maria: đứng về phía người lao động (người nghèo), cởi mở với thế giới để loan báo Tin Mừng, để làm cầu nối giữa cái cũ và cái mới – giữa Giáo hội và thế giới, và cổ võ lòng sùng kính Mẹ Maria.
Chúng ta hãy cùng Mẹ Maria dâng lên Chúa lời cầu xin mà chính Mẹ đã nhắn nhủ chúng ta ở Fatima: “Lạy Chúa Giêsu, xin tha tội lỗi chúng con, giữ gìn chúng con khỏi sa hỏa ngục, và đưa hết thảy các linh hồn lên thiên đàng, nhất là những linh hồn cần đến lòng thương xót Chúa hơn”. Amen.
Lm. Giuse Đỗ Cao Bằng, SJ – Gp Kon Tum
