Chọn chỗ rốt hết trong bữa tiệc, mời vào bàn ăn những kẻ đui mù què quặt nghèo hèn, những cách hành xử nầy không có hôm qua cũng như hôm nay trong não trạng nhân loại. Thế mà vào ngày sabát nọ Đức Giêsu được mời đến nhà một thủ lãnh nhóm Biệt phái để dùng bữa, người ta “cố dò xét Người” (Lc 14, 1). Bất chấp bị dòm ngó, Đức Giêsu nhận thấy thiên hạ đua nhau chọn chỗ nhất trong đám tiệc, nhân cơ hội Người nói về sự khiêm hạ.
Xem ra Đức Giêsu có vẻ khiêu khích, tấn công thói quen sang chảnh của những thực khách có mặt hôm đó, muốn ngồi bàn trên.. Thật ra ý định của Đức Giêsu là gặp gỡ những ai từ chối lời Người, nhân cơ hội đó, bằng chính sự hiện diện của mình Người công khai loan báo về một thế giới mới, một trật tự mới, một tiêu chí hành động mới, một bậc thang giá trị mới, một cách làm lớn mới. Tư tưởng của Đức Giêsu dọn đường cho một tôn giáo mới. Đường hướng có vẻ cách mạng, làm đảo lộn hệ thống giá trị cổ truyền, phá vỡ khung điều lệ truyền thống.
Chắc chắn, đây không phải là bài học đắc nhân tâm dạy cách sống xã giao đời thường. Đức Giêsu dạy phải chọn chỗ cuối cùng nơi bàn tiệc, không phải vì thủ đoạn muốn được mời lên chỗ cao hơn, vì rất có thể việc làm khiêm tốn cốt để kéo sự chú ý của chủ nhà và được chủ nhà mời lên chỗ cao hơn, một việc làm có tính toán như một dạng thức giả hình: Vì “Từ chối lời khen ngợi là để được khen ngợi hai lần” (Nhà tư tưởng Pháp, La Rochefoucault). Đây không phải là kỹ xảo đắc nhân tâm nhưng là Đức Giêsu đang tiếp thị một cung cách hành xử mới, khiêm hạ và đơn sơ, con đường hèn mọn mà Người sẽ dùng để cứu chuộc nhân loại.
Đức Giêsu muốn trình bày một cung cách mới về Nước Thiên Chúa đang đến, Nước Thiên Chúa được hiểu về Đức Giêsu, cung cách mới đó là sự khiêm hạ và vô vị lợi, mà chính Người thực hiện nơi bản thân mình. Đó là cung cách của Thiên Chúa, của Đức Giêsu thành Nadarét, cung cách của người nghèo từ bỏ mọi sự, tự hủy mình ra không.
Ngay từ đầu công trình cứu độ Đức Giêsu đã chọn chỗ rốt hết, từ chuồng bò đến thập giá, Người sinh ra trong đồng vắng, sống lang bạt trên đường và chết ô nhục trên đồi, có người dí dỏm nói Chúa 3Đ (sinh ngoài Đồng, sống Đường phố, chết Đồi cao). Người đã sống vô gia cư, chết vô địa táng. Sống không có hòn đá gối đầu, thua cả “chim có tổ” và thua cả “chồn có hang”, và khi chết, ngay cả ngôi mộ cũng tạm thời mượn của bà con. Suy cho cùng không còn chỗ nào thấp hơn được nữa, và khi ở vị thế tận cùng hèn mọn, Người dễ dàng gặp gỡ và cảm thông với mọi hạng người.
Đối lại, Người dễ dàng chiếm chỗ nhất. Và thật sự Người nhất trong lợi khẩu giảng dạy: “Chưa bao giờ có ai nói hay như con người nầy”. Nhất trong kinh tế, Người nuôi đám đông dân chúng 5.000 người ăn no trong sa mạc, với 5 chiếc bánh và 2 con cá, dư 12 thúng đầy. Nhất trong chăm sóc y tế, Người chữa lành mọi bệnh hoạn tật nguyền. Nhất trong quyền năng trên thiên nhiên: “Người khiến gió và biển phải vâng phục”. Tin Mừng không thiếu lời ca tụng Người về những việc làm lạ lùng như thế.
Ngay từ khi khai mào cuộc đời công khai, Xatan đã cám dỗ Người theo con đường chiếm chỗ nhất như biến đá thành bánh, gieo mình từ nóc đền thờ, tức là dùng những phương tiện trần thế dễ dãi mê hoặc dân, mua chuộc dân, làm loá mắt thiên hạ bằng con đường dễ dàng, bằng các phương tiện đi tắt đón đầu. Không! Người đã từ chối tất cả mọi con đường ngoạn mục đó. Người đã chọn chỗ rốt hết, để dễ dàng ngỏ lời mời tham dự tiệc cưới đến tất cả hạng nghèo hèn, những người bất hạnh, mù lòa và què quặt. Con đường khiêm hạ nầy đưa Người tới đâu?
“Chính vì thế Thiên Chúa đã siêu tôn Người, và đã ban cho Người một danh hiệu vượt trên hết mọi danh” (Pl 2, 9). Con đường nầy được Đức Maria cao rao trong bài Linh hồn tôi ngợi khen Chúa: “Chúa hạ bệ những ai quyền thế, Người nâng cao mọi kẻ khiêm nhường !” Con đường mà sách Huấn ca khuyên bảo: “Càng làm lớn, con càng phải tự hạ”, “Kẻ kiêu ngạo thì vô phương cứu chữa, vì sự xấu xa đã ăn rễ trong nó” (Bài Đọc 2. Hc 3,17-18. 20. 28-29). Qua đó cho thấy một nền luân lý mới phục vụ một Tôn Giáo Mới do Môsê Mới là Đức Kitô thiết lập. Tôn giáo mới nầy đem lại cho con người ơn cứu độ đời đời chứ không phải chỉ đem lại cho nhân loại một nền luân lý ăn ngay ở lành mà thôi đâu.
Lạy Chúa Giêsu, con đường khiêm hạ là thượng sách mà Chúa đã chọn cho mình để cứu chuộc muôn dân, xin cho con biết chiêm ngưỡng, bắt chước và sống theo gương Thầy Chí Thánh . Amen
Louis Nguyễn Quang Vinh
Linh mục Đức An Kontum
