Ngày 07/11: Thánh Vinhsơn Phạm Hiếu Liêm Và Thánh Jacinto Castaneda Gia, Linh Mục, Tử Đạo
Ngày 07/11: Thánh Vinhsơn Phạm Hiếu Liêm Và Thánh Jacinto Castaneda Gia, Linh Mục, Tử Đạo
1. Thánh Vinhsơn PHẠM HIẾU LIÊM
(HÒA BÌNH)
Linh mục (1732 – 1773)
Ngày TỬ ĐẠO: 07 tháng 11 năm 1773
“Xin Đức cha và Cha bề trên cầu nguyện cùng Chúa cho con, để mỗi ngày con được hoàn thiện hơn, vui lòng đón nhận những khốn khó theo Thánh ý Chúa.”
Thánh Vinhsơn Phạm Hiếu Liêm chào đời năm 1732 tại Thôn Đông, làng Trà Lũ, phủ Thiên Trường, trấn Sơn Nam Hạ (nay thuộc giáo xứ Phú Nhai, Giáo phận Bùi Chu). Thân phụ của ngài, ông Antôn Doãn, là một thân hào danh giá trong thôn. Thân mẫu là người nhân đức, đảm đang, chuyên tâm giáo dục con cái.
Cậu Liêm đi tu từ lúc 12 tuổi. Là người nổi tiếng thông minh và đạo đức, cậu được chọn gửi đi du học tại trường Juan de Letran, thủ đô Manila. Năm 1754, thầy Liêm khấn trọng thể trong dòng Đa Minh và nhận mỹ danh là Vinh Sơn Hòa Bình. Sau khi được thụ phong linh mục năm 1758, cha Liêm trở về quê hương phục vụ và được bổ nhiệm giảng dạy tại Chủng viện Trung Linh.
Cha Liêm hoạt động hăng say trên cánh đồng truyền giáo và phụ trách các giáo xứ Quất Lâm, Lục Thủy, Trung Lễ, Trung Lao và toàn vùng Lai Ổn. Cha được các giáo hữu nhiệt tình yêu mến vì luôn quan tâm phục vụ đoàn chiên, bất chấp mọi khó khăn, nguy hiểm. Mặc dù thành công trong công tác tông đồ, nhưng cha không hề tự mãn với chính mình.
Năm 1767, đời vua Cảnh Hưng, chúa Trịnh Sâm ra lệnh xử tử một nhà sư có tội, và để tránh mang tiếng thiên vị tôn giáo, ông cũng ra lệnh bắt các đạo trưởng và giáo hữu theo đạo Giatô. Ngày 02-10-1773, đang khi ban bí tích tại xứ Lương Đống, cha Liêm bị bắt tại nhà ông Nhiêu Nhuệ với hai chú giúp lễ Vũ và Bích, rồi bị đem nộp cho chánh tổng. Chánh tổng giam giữ cha 12 ngày mà không thấy giáo hữu nào đưa tiền đến chuộc nên nộp cha cho quan trấn Hưng Yên.
Trong cảnh ngục tù, cha Liêm vui mừng được gặp lại cha Jacinto Castañeda – Gia đã bị bắt vài tháng trước. Quan trấn bắt hai cha mang chiếc gông có ghi “Hoa Lang Đạo Sư” rồi trao cho quan phủ Thần Khê, điệu về kinh đô Thăng Long để chúa Trịnh Sâm xét xử.
Tại Thăng Long, một vị quan lớn, chú của chúa Trịnh Sâm, có sáng kiến triệu tập đại diện bốn tôn giáo lớn: Khổng giáo, Phật giáo, Lão giáo và Thiên Chúa. Ông cho mời một nho sĩ, một nhà sư, một thầy pháp và hai đạo trưởng đang bị giam giữ. Cuộc tranh luận tại “Hội Đồng Tứ Giáo” kéo dài trong ba ngày để bàn về nguồn gốc con người, mục đích sống ở đời này để làm gì và chết rồi đi về đâu.
Sau đó, vì tò mò, mẹ chúa Trịnh Sâm cũng cho triệu hai cha đến để giới thiệu đạo cho bà. Khi bà hỏi những người không theo đạo chết rồi sẽ đi về đâu, cha Liêm đáp “bẩm bà, sa hỏa ngục”. Bà đùng đùng nổi giận và ép con là chúa Trịnh Sâm ra lệnh xử tử cả hai vị.
Vị chứng nhân đức tin chịu xử trảm ngày 07-11-1773 tại pháp trường Đồng Mơ, dưới thời chúa Trịnh Sâm, hưởng dương 41 tuổi. Thi hài của ngài được rước về an táng tại Trung Linh.
Linh mục Vinhsơn Phạm Hiếu Liêm được nâng lên hàng chân phước ngày 20-5-1906 và được tôn phong hiển thánh ngày 19-6-1988.
2. Thánh JACINTO CASTANEDA – GIA
Linh mục dòng Đa Minh (1743 – 1773)
NGÀY TỬ ĐẠO: 07 THÁNG 11
“Quan muốn tha thì tha chứ tôi không có tiền. Tôi sẵn sàng chịu mọi gian khổ, kể cả cái chết.”
Thánh Castañeda – Gia sinh năm 1743 tại Javita, Tây Ban Nha. Năm 1789, thầy Castañeda khấn trọn trong dòng Đa Minh và nhận tên dòng là Jacinto.
Thầy Jacinto mơ ước đi truyền giáo Viễn Đông nên tham gia hành trình đến Philippines, và tu học tại tu viện dòng Đa Minh ở Manila. Tại đây, thầy được truyền chức linh mục vào ngày 02-6-1765 và được sai đi truyền giáo tại Trung Hoa.
Năm 1766, hai cha Jacinto Castañeda và Jose Lavilla đến Hán Khẩu. Trong 3 năm, hai nhà truyền giáo nhiệt thành mục vụ tại một xứ đạo đã được thiết lập trước khi hai cha tới.
Khi được mời đi xức dầu cho một bệnh nhân, do có người mật báo, hai cha bị bắt giải về Phúc Kiến, bị giam tại huyện Phú An và bị trục xuất sang Ma Cao. Từ Ma Cao, ngày 22-01-1770, cha Jacinto đến xứ Kẻ Bùi và được gửi học tiếng Việt tại Trung Linh, nhận tên Việt là Gia, rồi được bổ nhiệm làm việc tông đồ tại hạt Phú Thái.
Ngày 11-7-1773, khi đi từ từ Kẻ Non đến Lai Ổn để ban bí tích xức dầu cho một bệnh nhân, cha Gia và thầy Tân lọt vào vòng vây của quan phủ Thần Khê. Khi hai người cùng chạy trốn vào làng Gia Đạo thì bất ngờ chủ nhà đi báo quan để lãnh thưởng. Khi quan đòi 3000 tiền chuộc, cha đáp: “Quan muốn tha thì tha chứ tôi không có tiền. Tôi sẵn sàng chịu mọi gian khổ, kể cả cái chết”.
Quan phủ giải ngài về Phố Hiến rồi đến Kẻ Chợ (Hà Nội) để chúa Trịnh Sâm xét xử. Tại đây, cha tham dự cuộc tranh luận giữa 4 tôn giáo: Khổng giáo, Lão giáo, Phật giáo và Công giáo. Với kinh nghiệm giảng đạo và hiểu biết về tôn giáo tại Trung Hoa, những đối đáp của cha làm chúa khâm phục.
Ngày 07-11-1773, theo bản án của chúa Trịnh Sâm, cha bị xử trảm tại pháp trường Đồng Mơ. Thi hài cha được mai táng tại xứ Trung Linh.
Linh mục Jacinto Castaneda – Gia được nâng lên hàng chân phước ngày 20-5-1906 và được tôn phong hiển thánh ngày 19-6-1988.
