Sách : Đời Sống Nhân Bản Và Đôi Nét Tâm Lý Chiều Sâu

“Thiếu huấn-luyện Nhân-Bản cách đầy đủ, toàn bộ công cuộc Đào–Tạo Linh-Mục mất đi Nền Móng cần thiết” (Tông-huấn Pastores Dabo Vobis, 43). Chúng tôi xin giới thiệu cùng quý độc giả tập sách “Đời sống nhân bản và đôi nét tâm lý chiều sâu” của linh mục Matthêu Hoàng Đình Ninh. Đây là cuốn sách được dùng làm giáo trình dạy học của ngài tại Đại Chủng viện Huế từ thập niên 1990 cho đến nay.

MỤC LỤC

Đời Sống Nhân-Bản Và Đôi Nét Về Tâm-lý Chiều-sâu

Chương I. TÍNH-TÌNH-HỌC

Chương II. MỘT SỐ ĐỀ TÀI TÂM-LÝ CHIỀU-SÂU

Tự-ái
Tham-vọng
Hờn-dỗi (Giận-lẫy)
Hạ-mình chiếu-cố
Sự cứng-đầu
Thất-đoạt
Sự căm-ghét
Sự giả-hình
Sự xao-xuyến
Bâng khuâng, bất-an
Khắc-khoải, lo-âu
Sự khiêm-tốn
Giận-dữ
Sự vui-vẻ
Sự kiêu-ngạo
Bình-tĩnh
Sự thành-thật
Sự khoan-dung
Tính dễ bị xúc-phạm
Sự hồn-nhiên
Chứng mất ngủ
Lười-biếng
Sự oán hận

Chương III. SỰ NHÚT-NHÁT

Mô tả trường-hợp nhút-nhát
Sự nhút-nhát là gì?
Những biểu-hiện chung nơi người nhút-nhát
Trường-hợp nhút-nhát do người mẹ độc đoán trá-hình và người chị ganh ghét

Trường-hợp nào làm người ta dễ mắc chứng nhút-nhát nhất
Những người nhút-nhát có nguyên-nhân được định chốn rõ rệt
Thói nhút-nhát cứ tự-nhiên thấy sợ một vài loại người
Vì sao người nhút-nhát sợ bị châm biến?
Tính nhút-nhát và tính dễ bị xúc-động
Cảm-xúc quá mức

34. Xung-động

Sự ức-chế trong tính nhút-nhát
Những bù-trừ của tính nhút-nhát
Thói cố-tỏ-ra vẻ hoàn-hảo
Người hung-hăng ưa gây-hấn
Đâu là tính hung-hãn ưa gây-hấn đích thực
Tính hung-hăng gây-hấn nơi trẻ-em
Tính hung-hăng nơi người lớn
Những lắt léo, phức-tạp do tính nhút-nhát gây ra
Cách chữa-trị tính nhút-nhát
Có nên dùng lý-luận để chữa người nhút-nhát không?
Tật giữ-mãi-kiểu-cách-trẻ-con
Tính nhút-nhát và tuổi thanh-niên
Chữa-trị tận gốc chứng nhút-nhát

Chương IV. TÌM HIỂU VỀ TÂM TRÍ

Người bình-thường và người bất-bình-thường
Những nét chủ-yếu về tâm-lý của P. Janet
Đâu là lối sống khôn-ngoan đỡ hao tốn sinh-lực
Những hoạt-động làm kiệt-sức
Những người gây kiệt-sức còn gọi là những kẻ nuốt kiệt sinh-lực người khác

Những người chuyên-quyền độc-đoán đơn thuần không che-đậy

Vài trường-hợp thống-trị trá-hình

Trường-hợp thống-trị trá-hình thứ nhất

Trường-hợp thống-trị trá-hình thứ hai
Trường-hợp thống-trị trá-hình thứ ba
Những người hay ghen-tuông
Tính ưa phân bì ghen tị nơi trẻ con
Tính ghen-tuông mang tính phóng-chiếu
Sự tận-tụy độc-đoán
Bằng cách nào những người nuốt kiệt sinh-lực đưa người thân đến chỗ kiệt-sức và bệnh loạn-thần-kinh

Bệnh loạn-thần-kinh Hystêria
Lai lịch bệnh loạn-thần-kinh Hystêria
Những biểu-hiện chính thường thấy nơi bệnh Hystêria
Mộng-du
Bệnh đa-nhân-cách
Làm sao chữa-trị bệnh loạn-thần-kinh Hystêria
Phải làm gì khi gặp một người lên cơn loạn-thần-kinh hystêria

Những hiện-tượng chuyển-đổi
Đa nhân-cách
Một trường-hợp đa nhân-cách lạ lùng
Một khi nhân-cách của ta bị rạn nứt
Một số thí-dụ thường gặp về nhân-cách bị rạn nứt

73b. Bài đọc thêm: Những phụ-nữ được ghi ấn dấu

Chương V. SỰ TỰ-TI

Mặc-cảm
Mặc-cảm hình thành ra sao?
Mặc-cảm tự-ti
Ta thường có giải-pháp thông-thường nào khi ta mang mặc-cảm tự-ti?
Mấy thí-dụ minh-họa về mặc-cảm tự-ti

Làm sao để nhận ra một hành-vi hoặc một cảm-nghĩ có mang nét loạn-thần-kinh, tự-ti?

Bệnh loạn-thần-kinh và những bù-trừ
Sự phức-tạp của bệnh loạn-thần-kinh
Chứng lái xe bất-bình-thường và bệnh loạn-thần-kinh
Giáo-dục và sự tự-ti
Tự-ti do thiếu dịu dàng trong giáo-dục
Trong giáo-dục, những thất-đoạt có gây mặc-cảm tự-ti không?

Một số nguyên-nhân khác trong giáo-dục gây mặc-cảm tự-ti

Phụ-nữ và sự tự-ti
Nam và nữ, ai hơn ai?
Môi-trường gia-đình và sự tự-ti
Môi-trường học đường và sự tự-ti
Tâm-lý-học và những mặc-cảm tự-ti

Chương VI. SỰ MỆT-NHỌC VÀ SỰ TRẦM-CẢM

Sự mệt-nhọc và sự trầm-cảm
Bị khinh-bỉ vì mệt-mỏi
Những hậu-quả của sự kiệt-sức
Do đâu người kiệt-sức bị khinh-bỉ
Những cố-gắng của người trầm-cảm
Sự kiệt-sức và sự trầm-cảm
Những Triệu-chứng chung cho các tình-trạng trầm-cảm
Bệnh thiếu ý-chí
Chứng sầu muộn
Chứng biếng ăn có căn do tâm-thần
Chứng lo sợ rằng mình sẽ hóa điên
Những nguyên-nhân gây nên sự trầm-cảm
Làm việc quá-tải là gì? 225
Một trường-hợp trầm-cảm thường gặp
Thí-dụ về một bác-sĩ bị “suy-nhược thần-kinh”
Những hoạt-động gây kiệt-sức
Thói thủ-dâm một mình nơi con nít
Thanh-thiếu-niên và vấn-đề thủ-dâm
Những nguyên-nhân dẫn đến thủ-dâm
Thủ-dâm và sự tưởng-tượng
Một trường-hợp kiệt-sức, trầm-cảm do cố bù-trừ tự-ti và do thủ-dâm

Kiệt-sức và náo-động
Óc-não, một bộ máy kỳ diệu
Một số thí-dụ minh-họa hoạt-động của bộ não
Tai hại của việc tập-trung tư-tưởng quá lâu
Sự tập-trung tư-tưởng cản trở sự minh-mẫn sáng-suốt
Những kiểu đầu óc bị co cứng, ương-ngạnh và cố-chấp
Luôn tự kiểm, đề phòng kẻo thiển cận cố-chấp
Hệ-thần-kinh hoạt-động ra sao để dẫn ta đến trầm-cảm hoặc náo-động

Người náo-động cứ có cảm-tưởng khá hơn người suy-nhược, trầm-cảm

Người kiệt-sức (dưới dạng náo-động) đôi khi được khen thưởng

Người náo-động thường khinh-bỉ người suy-nhược dạng trầm-cảm

Một trường-hợp kiệt-sức náo-động được khen thưởng
Cách chữa-trị bệnh trầm-cảm
Những hình-thức chủ-yếu lãng phí sinh-lực:

Hình-thức 1: Hao tổn về những chuyện tản mát

Hình-thức lãng phí sinh-lực thứ hai: Quá bận tâm chú ý vào một số bệnh-tật, một số bất ổn trong mình

Về căn-bản tâm-lý, người trầm-cảm là người không thích-nghi

Khi nào một tình-huống được xem là đã được thanh toán dứt-điểm

Chương VII. TÂM -THỂ-Y-HỌC

Tâm-thể y-học
Thế nào là một bệnh-nhân
Tâm-thể y-học là gì?
Bệnh-tật là gì?
Người bệnh loạn-thần-kinh có cần đến chứng bệnh loạn-thần-kinh của mình để cho đầu óc có thể sống thanh-thản không?

Bệnh loạn-thần-kinh trở thành một sự đóng khung lại trong cuộc đời, một sự cố-định, đình-bộ

Một trường-hợp điển hình: Chứng loét bao-tử do xung-đột-nội-tâm gây ra

Tìm cho tới căn-nguyên gây bệnh
Một trường-hợp khác: loét bao-tử, mà nguyên nhân sâu xa là do bệnh loạn-thần-kinh

Một người bị hết bệnh này qua bệnh khác
Toàn bộ hệ-thống cơ-thể phản-ứng
Hệ-thần-kinh, một cây đàn muôn điệu
Nơron: tế-bào thần-kinh
Luồng-thần-kinh
Đồi-não, một vùng gió xoáy quay cuồng
Vai-trò của vỏ-não ra sao?
Sự chuyển-đổi
Xúc-cảm trong đời sống hằng ngày
Xúc-cảm là một cơn bão tố trong cơ-thể
Ta có dám để lộ xúc-cảm trong đời sống hằng ngày không?
Những vang vọng khác do xúc-cảm gây ra
Những xúc-động cứ lặp đi lặp lại
Vỏ-não khi vận-hành tốt, sẽ chặn đứng những xúc-cảm có tính gây rối

Chó lên cơn dại trong phòng thí-nghiệm
Sự tự-chủ thực và tự-chủ giả-hiệu
Khi bộ não suy yếu mệt-mỏi
Cuộc sống hiện-đại ít hỗ-trợ cho sự quân-bình
Phân-tích tiến-trình của dồn-nén
Vươn tới một con người nhân-bản hơn
Óc-não cảm-nhận sự đau đớn ra sao?
Bệnh Hystêria theo cái nhìn của tâm-thể y-học
Sự ám-thị và thuật thôi-miên
Những chăm sóc trị-liệu theo kiểu tâm-thể-học
Thuốc an-thần
Những loại thuốc ngủ
Lý-thuyết và cơ-cấu về giấc ngủ
Trị-liệu tâm-thần bằng hóa dược
Trị-liệu bằng giấc ngủ
Trị-liệu bằng sốc-điện
Trị-liệu bằng Insulin
Thần-kinh bị kiệt-quệ
Hãy nới rộng ý-thức của ta
Tôi bắt đầu một cuộc sống mới

Chương VIII. Ý-CHÍ

Vài thí-dụ sơ khởi
Người ta thường quan-niệm thế nào về ý-chí
Hành-động một cách cố-ý: đó là hành-động theo những lý-do hữu-thức

Khi ta hành-động không cố-ý, tức là đang bị những “quái vật” vô-thức thúc ép

Loại ý-chí dựa theo lý-trí
Loại ý-chí dựa theo luân-lý
Loại ý-chí thèm khát quyền-lực
Ý-chí hiểu theo quan-niệm truyền-thống cổ-điển
Xét cho cùng, có ý-chí hay không?
Ý-chí có giả thiết phải cố-gắng, phải gồng, phải căng?
Một thí-dụ về ý-chí cấp cao và cấp thấp
Ý-chí giống như sự thanh lịch, nó vô hình
Khi nói tới ý-chí, ta nghĩ ngay nó có những đặc-điểm nào?
Những điều-kiện để có ý-chí
Xung-động quá mức, gây trở-ngại cho ý-chí
Sự ức-chế thái quá gây cản trở cho ý-chí
Thiếu sung-sức sẽ cản trở ý-chí
Thiếu hứng thú sẽ cản trở ý-chí
Tinh-thần xơ cứng cản trở ý-chí
Sự bướng-bỉnh cố-chấp, sự gồng-lên kên-cứng, sự cứng đầu ương-ngạnh, thói định-kiến: cản trở ý-chí

Một tinh-thần mềm-dẻo: hỗ-trợ cho ý-chí
Khi phần vô-thức chèn ép, gây thiệt hại phần ý-thức: ý-chí bị cản trở