Nhận thức được tầm quan trọng của các cộng đoàn Kitô hữu nhỏ, các nhóm này giúp các thành viên của mình sống Tin Mừng trong tinh thần huynh đệ yêu thương và phục vụ.

Chúa Giêsu không làm việc một mình, nhưng luôn có những cộng sự viên là các Tông đồ. Chính Ngài đã sai các môn đệ đi khắp thế gian để loan báo Tin Mừng cho mọi loài thọ tạo (Mc 16,15). Các môn đệ đầu tiên không có một nơi chốn ổn định để thực hiện công việc rao giảng Tin Mừng, họ luôn rao giảng bằng cách di chuyển từ nơi này đến nơi khác. Họ tập trung tại nhà riêng, nhà của các thành viên, lắng nghe Lời Chúa, chia sẻ huynh đệ và chuyên cần cầu nguyện ( x. Cv 2,42-48). Giáo hội qui tụ tại gia này là cộng đoàn Kitô hữu tiên khởi thời kỳ đầu. Ngày nay, với sự phát triển ngày càng nhiều của các cộng đoàn, việc chăm sóc mục vụ liên tục, đồng hành và gặp gỡ người dân địa phương là điều cần thiết.
Trong các cộng đoàn hay những nhóm nhỏ, các tín hữu biết nhau, chia sẻ Kinh Thánh và phát huy tinh thần huynh đệ để đáp lại các hoàn cảnh tôn giáo và xã hội. Trong những nhóm như vậy, giáo dân, các tu sĩ và giáo sĩ cùng làm việc trong môi trường lân cận, và giáo xứ có thể đóng vai trò điều phối cộng đoàn. Cộng đoàn nhỏ giúp củng cố đặc tính tôn giáo của các thành viên và giúp họ chống lại các cuộc tấn công từ chủ nghĩa thế tục hoặc các tổ chức áp bức khác. Trên thực tế, những cộng đoàn nhỏ này đã trở thành công cụ truyền giáo hiệu quả nhất, họ được định nghĩa là «các lực lượng Loan báo Tin Mừng»[1]. Vì vậy, mỗi cộng đoàn phải là nơi truyền giảng, cầu nguyện và suy tư về nhiều vấn đề khác nhau của con người dưới ánh sáng Tin Mừng[2]. Theo Huấn quyền Giáo hội, các thành viên trong cộng đoàn Giáo hội nhỏ là những người được truyền giáo, nghĩa là những nơi mà Tin Mừng được lắng nghe, để họ đón nhận đức tin và trưởng thành trên hành trình theo Chúa Kitô. Bởi lẽ, khi các Kitô hữu là thiểu số, thì một cộng đoàn như vậy là cần thiết để dễ dàng cử hành mầu nhiệm của Giáo hội.
Trong bối cảnh này và dựa trên kinh nghiệm mục vụ của mình, các Nghị phụ Thượng Hội Đồng Á Châu đã nhấn mạnh giá trị của các cộng đoàn và những nhóm nhỏ như một phương tiện hữu hiệu để thúc đẩy sự hiệp thông Giáo hội bằng cách làm việc trong các giáo xứ và giáo phận. Những nhóm này sẽ giúp các thành viên sống Tin Mừng trong tinh thần yêu thương và phục vụ anh em, từ đó trở thành điểm khởi đầu vững chắc cho một xã hội mới, thể hiện một nền văn minh tình thương[3]. Chúng ta biết rằng các cộng đoàn Kitô giáo ở cấp độ này rất có khả năng thúc đẩy sự phát triển một sức sống đích thực và mạnh mẽ, cũng như làm chứng một cách hiệu quả trong môi trường sống của mình[4].
Trên đây chúng ta thấy tầm quan trọng của các nhóm nhỏ và chúng ta cũng ước mong Giáo hội Việt Nam đẩy mạnh hơn nữa sứ mạng Loan báo Tin Mừng để cùng hòa nhịp với Giáo hội Hoàn vũ về cách lắng nghe Chúa Thánh Thần. Một cách cụ thể và khẩn trương, chúng ta cần các linh mục, tu sĩ và giáo dân tham gia vào việc phổ biến và truyền bá các Cộng đoàn Giáo hội Cơ bản và chủ động thành lập chúng trong các Giáo xứ và Giáo phận. Nó sẽ là một công cụ sắc bén, năng động có thể góp phần tạo nên nét đặc trưng của Giáo Hội Việt Nam và thể hiện chúng theo một cách mới mẻ, mạnh mẽ và nhanh chóng. Đối với Giáo phận mà người dân nông thôn chiếm đa số và sống rải rác ở những vùng rộng lớn với mật độ dân số rất thấp thì việc giữ một đức tin và lòng đạo sâu sắc vốn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của họ. Đức tin ở đây được thể hiện trước hết qua những lời cầu nguyện, tuần Cửu nhật, Phép lành và lòng sùng kính được cử hành thường xuyên trong các gia đình hoặc làng nhỏ.
Thực tế, các nhà truyền giáo sau một thời gian truyền giáo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã nhận ra rằng họ cần phải lập một nơi ở riêng với những nội quy riêng. Họ xây dựng những ngôi làng Công giáo và thành lập những lớp giáo lý thích hợp, tách những người mới theo đạo ra khỏi cộng đoàn truyền thống để duy trì tính Công giáo của họ một cách hiệu quả. Chính thực tế này đã cho thấy rõ việc truyền giáo có thể tiến triển như thế nào trong lĩnh vực tổ chức đời sống Giáo hội và xã hội[5]. Bởi vì càng về sau càng có nhiều làng mới theo mục đích này xuất hiện ở vùng truyền giáo. Khi đã được xây dựng khang trang, những ngôi làng mới trở thành địa điểm thu hút người ngoại đạo và truyền đạo ra các vùng xung quanh. Điều này đánh dấu sự chuyển biến rất lớn trong ý thức tôn giáo của các dân tộc thiểu số. Đồng thời, hiện tượng này chứng tỏ rằng việc thành lập những cộng đoàn như vậy là một phương thức Loan báo Tin Mừng rất cụ thể cho từng nhóm dân tộc.
Kết quả này có được là nhờ sự cộng tác tích cực của Giáo hội địa phương, các Giám mục tập trung vào việc củng cố hệ thống tổ chức, tổ chức lại nhân sự, đặc biệt củng cố nền tảng giáo dân để cổ vũ đức tin. Trong bối cảnh đó, Hội dòng Con Đức Mẹ Vô Nhiễm-Huế cũng đã xây dựng những ngôi nhà nhỏ tại vùng truyền giáo, và trong mỗi ngôi nhà đó đều có nơi để chào đón những người muốn tham dự Thánh lễ Chúa nhật. Trong thời gian họ ở lại, các nữ tu cùng họ chia sẻ Lời Chúa và lắng nghe tiếng lòng cũng như những khó khăn của người dân. Và từ từ có rất nhiều người xin gia nhập đạo một cách tự nguyện. Như vậy, chị em ý thức rằng những ngôi nhà nhỏ trên Tây Nguyên này cần được mở rộng hơn nữa nhất là ở những khu vực xa xôi hơn, vì đây là một cách cụ thể để đưa mọi người đến với Giáo hội. Đây là cách thế “đi và mời mọi người đến dự tiệc[6]” như trong sứ Điệp truyền giáo năm 2024 mà Đức Thánh Cha mời gọi. Tất cả những hành động trên đều nhằm mục đích thúc đẩy việc Loan Báo Tin Mừng và phát triển tôn giáo, đặc biệt bằng cách xây dựng trong Giáo hội một lối sống và cách thể hiện đức tin theo truyền thống Công giáo[7].
Nhận thức được tầm quan trọng của các cộng đoàn Kitô hữu nhỏ, các nhóm này giúp các thành viên của mình sống Tin Mừng trong tinh thần huynh đệ yêu thương và phục vụ. Vì chỉ có chứng tá của vị tông đồ và của các cộng đoàn nhỏ mới có khả năng thể hiện và làm cho tính phổ quát của sứ điệp Tin Mừng trở nên dễ hiểu[8]. Trong cộng đoàn đó có sự hiện diện của Chúa và mỗi chúng ta, mỗi người đều có sứ mệnh được sai đi loan báo Tin Mừng tình yêu của Thiên Chúa. Trong mọi hoàn cảnh, chúng ta phải giữ vững đức tin và sống hòa hợp với đầy đủ các giá trị đạo đức trong bất cứ môi trường nào.
Hãy ra đi và mời họ đến dự tiệc!…
Nt. Mary Hoan, FMI
Nguồn: conducmevonhiem.org
__________
[1] Giovanni Paolo II, La Permanente validità del Mandato Missionario Redemptoris Missio (7 dicembre 1990), n. 51, in EV 12 (1990), 547-732. Ký hiệu RM.
[2] RM 89.
[3] Xem Tông Huấn Giáo Hội tại Á Châu, số 25.
[4] Xem. A. Scarin, Chiesa locale incarnazione e missione (Sự nhập thể và truyền giáo của giáo hội địa phương). Editrice missionaria italiana, Bologna 1981, 110-113.
[5] Xem L. Đặng, «Cộng đồng dân tộc-tôn giáo ở Kontum», trong nghiên cứu tôn giáo 130 (2014) 4, 93-104.
[6] Xem Phanxicô, Sứ điệp ngày thế giới truyền giáo năm 2024.
[7] Hội Đồng Giám Mục Việt Nam, Thư tổng quát với chủ đề: Con đường mới của người Công giáo Việt Nam (01/05/1980), n. 11.
[8] Xem J.A. Barreda, La domanda su Cristo: Implicanze missiologiche della testimonianza Cristiana (Câu hỏi về Chúa Kitô: Ý nghĩa truyền giáo về chứng tá Kitô giáo), in Euntes Docete 55 (2002), 2, 59-80.