Bài đọc 1: Hc 27,4-7
Chớ vội khen, khi người chưa lên tiếng.
Bài trích sách Huấn ca.
4Sàng rồi, trấu ở lại sàng,
nói ra, cái dở rõ ràng thấy ngay.
5Có thử lửa mới biết bình thợ gốm,
nghe chuyện trò, biết ai rởm ai hay.
6Xem quả thì biết vườn cây,
nghe lời miệng nói biết ngay lòng người.
7Chớ vội khen, khi người chưa lên tiếng :
muốn biết người, phải nghe miệng nói năng.
Đ.Lạy Chúa, hạnh phúc thay được tạ ơn Ngài.
2Thú vị thay được tạ ơn Chúa,
được mừng hát danh Ngài, lạy Đấng Tối Cao,3được tuyên xưng tình thương của Ngài từ buổi sớm,
và lòng thành tín của Ngài suốt canh khuya.
Đ.Lạy Chúa, hạnh phúc thay được tạ ơn Ngài.
13Người công chính vươn lên tựa cây dừa tươi tốt,
lớn mạnh như hương bá Li-băng14được trồng nơi nhà Chúa,
mơn mởn giữa khuôn viên đền thánh Chúa ta ;
Đ.Lạy Chúa, hạnh phúc thay được tạ ơn Ngài.
15Già cỗi rồi, vẫn sinh hoa kết quả,
tràn đầy nhựa sống, cành lá xanh rờn,16để loan truyền rằng : Chúa thực là ngay thẳng,
là núi đá cho tôi ẩn náu,
nơi Người chẳng có chút bất công.
Đ.Lạy Chúa, hạnh phúc thay được tạ ơn Ngài.
Thiên Chúa đã cho chúng ta chiến thắng nhờ Đức Giê-su Ki-tô.
Bài trích thư thứ nhất của thánh Phao-lô tông đồ gửi tín hữu Cô-rin-tô.
54 Thưa anh em, khi cái thân phải hư nát này mặc lấy sự bất diệt, khi cái thân phải chết này mặc lấy sự bất tử, thì bấy giờ sẽ ứng nghiệm lời Kinh Thánh sau đây : Tử thần đã bị chôn vùi. Đây giờ chiến thắng ! 55 Hỡi tử thần, đâu là chiến thắng của ngươi ? Hỡi tử thần, đâu là nọc độc của ngươi ? 56 Tử thần có độc là vì tội lỗi, mà tội lỗi có mạnh cũng tại có Lề Luật. 57 Nhưng tạ ơn Thiên Chúa, vì Người đã cho chúng ta chiến thắng nhờ Đức Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta.
58 Bởi vậy, anh em thân mến, anh em hãy kiên tâm bền chí, và càng ngày càng tích cực tham gia vào công việc của Chúa, vì biết rằng : trong Chúa, sự khó nhọc của anh em sẽ không trở nên vô ích.
Ha-lê-lui-a. Ha-lê-lui-a. Giữa thế gian, anh em phải chiếu sáng như những vì sao trên vòm trời, là làm sáng tỏ lời ban sự sống. Ha-lê-lui-a.
Tin Mừng: Lc 6,39-45
Lòng có đầy, miệng mới nói ra.
Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca.
39 Khi ấy, Đức Giê-su kể cho môn đệ dụ ngôn này : “Mù mà lại dắt mù được sao ? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố ? 40 Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi. 41 Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới ? 42 Sao anh lại có thể nói với người anh em : ‘Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra’, trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình ? Hỡi kẻ đạo đức giả ! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em !
43 “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt. 44 Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho ! 45 Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình ; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra.”
(Nguồn: ktcgkpv.org)
—————————-
Suy niệm 1: TGM Giuse Vũ Văn Thiên
“Hãy biết mình!”. Đó là một trong những luận đề quan trọng trong triết lý của Socrates, ông tổ của triết học Hy Lạp, sống ở thế kỷ thứ V trước Công nguyên. Bên Đông phương, cụ Khổng Tử cũng chung một quan điểm, khi chủ trương “Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”. Bản thân một người chưa trưởng thành hoặc thiếu tài đức thì không thể làm gì cho gia đình và xã hội. Chúa Giê-su đã dùng những hình ảnh đơn sơ dễ hiểu mà chúng ta đọc trong Tin Mừng hôm nay, để giáo huấn chúng ta: Hãy xem lại mình trước khi góp ý người khác. Thông thường, chúng ta có thói quen để ý, thậm chí soi mói lỗi lầm của người khác, trong khi mình còn nhiều khiếm khuyết thì không lưu ý sửa đổi. Ông La Fontaine, một tác giả ngụ ngôn nổi tiếng của văn học Pháp, đã viết câu chuyện một người mang hai chiếc giỏ, một chiếc đằng trước và một chiếc đàng sau. Những lỗi lầm của người khác thì bỏ vào giỏ đàng trước; và những lỗi lầm của mình thì bỏ vào giỏ phía sau. Câu chuyện ngụ ngôn này thật đúng với tâm lý chung của chúng ta. Biết mình là can đảm khiêm tốn nhận ra những thiếu sót để thiện chí sửa đổi, nên hoàn thiện hơn mỗi ngày. Trong cuộc sống, có nhiều người không biết bản thân, quá tự tin nên ảo tưởng về quyền lực, hậu quả là trở thành trò cười cho thiên hạ.
Con người sinh ra chưa biết gì. Cần phải có thời gian học hành tập luyện. Người khiêm tốn học hỏi sẽ biết đối nhân xử thế, kính trên nhường dưới và xây dựng một mối tương quan hài hòa với những người xung quanh. Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta chuyên tâm sửa mình để có con mắt sáng. Một khi có tâm hồn trung thực và ngay thẳng, chúng ta mới có thể giúp đỡ người khác sống tốt. Người mù không thể dắt người mù! điều đó đã quá rõ. Để hướng dẫn người khác đi đúng đường, chúng ta phải quen biết con đường đó, nếu không tất cả sẽ mất hướng. Không ai trên đời là hoàn hảo, vì vậy mọi người phải giúp đỡ nhau để cùng nên hoàn thiện. Động viên khích lệ và sửa lỗi cho nhau, đó chính là đức Ái Ki-tô giáo.
Lời giáo huấn của Chúa Giê-su không chỉ nhằm tới cá nhân, mà cả cộng đoàn tín hữu. Ngay từ thuở sơ khai, giữa các tín hữu đã có sự cạnh tranh ghen tỵ, phân biệt giữa những người đàn bà góa gốc Hy Lạp (x. Cv 6,1-7). Những cộng đoàn xứ họ của chúng ta ngày nay cũng thế. Có những cộng đoàn bị tổn thương nghiêm trọng do những cá nhân tự phụ hoặc thiếu hiểu biết, thiếu thiện chí. Xem quả biết cây, một cộng đoàn chia rẽ và thường xuyên xảy ra xung đột, thì không thể là một cộng đoàn đạo đức và như thế không có khả năng diễn tả hình ảnh sống động của Giáo Hội Chúa Ki-tô. Những mâu thuẫn bất hòa giữa các xứ họ là lực cản của công cuộc truyền giáo trong Giáo Hội, là sứ vụ quan trọng nhất mà Chúa Giê-su đã trao phó. Tình liên đới hài hòa và cộng đồng trách nhiệm chính là hoa trái của một cộng đoàn đức tin sinh động, có khả năng giới thiệu Chúa cho con người của thời đại hôm nay.
Bài đọc I trích sách Huấn Ca mang nội dung rất gần với những ca dao tục ngữ của người Việt Nam chúng ta. Tác giả dạy mọi người phải thận trọng khi khen chê cũng như khi nhận định về một con người, một sự việc. Ông bà ta dạy: người khôn ngoan uốn lưỡi bảy lần trước khi nói. Đó là lời dạy về sự thận trọng trong ngôn từ để tránh mất lòng và mất mát tình cảm. Người xưa cũng nói: “Nhất ngôn ký xuất, tứ mã nan truy” có nghĩa là một lời nói ra dù bốn ngựa khó đuổi. Hãy nhớ rằng, một lời đã nói ra thì không thể lấy lại. Khi nói ra những điều thiếu tế nhị có thể khiến cuộc sống của chúng ta trở nên tồi tệ, và làm rạn nứt những mối quan hệ xung quanh.
Ki-tô hữu không chọn một nhân vật trần thế làm lý tưởng cho mình, nhưng là chọn Chúa Giê-su. Nói cách khác, hành trình đức tin cũng là hành trình hoàn thiện bản thân để nên giống như Chúa Giê-su. Trong hành trình này, cần phải kiên trì nhẫn nại và nhất là cần phải khiêm tốn, biết mình. Thánh Phao-lô khích lệ giáo dân Cô-rin-tô hãy kiên tâm bền chí để đạt tới sự hoàn thiện. Ngài khẳng định: “Trong Chúa, sự khó nhọc của anh em sẽ không trở nên vô ích” (Bài đọc II).
“Người công chính vươn lên tựa cây dừa tươi tốt, lớn mạnh như hương bá Li-ban”. Hình ảnh tươi đẹp tràn đầy sức sống của cây dừa và cây hương bá được tác giả Thánh vịnh dùng để diễn tả những ai sống tốt lành và luôn phó thác cậy trông vào quyền năng của Thiên Chúa. Giữa cuộc sống còn đầy những âu lo trăn trở và bộn bề hôm nay, nguyện xin Chúa cho chúng ta vẫn ngẩng cao đầu, như đóa sen sống giữa bùn lầy mà vẫn tỏa hương thơm ngát cho những người xung quanh.
+TGM Giu-se Vũ Văn Thiên
—————————-
Suy niệm 2: Lm. Luy Gonzaga Nguyễn Quang Vinh
XEM QUẢ BIẾT CÂY
Sách Huấn Ca mở đầu phụng vụ hôm nay, sách ghi lại một số minh triết thực dụng nơi dân Do thái, sách nầy ra đời trước công nguyên hai thế kỷ, là tổng hợp kinh nghiệm chắt bóp từ cuộc sống và từ các Sách thánh. Hôm nay sách luận về lời nói, lời nói được ví như quả của cây nhân sinh, sản phẩm của con người là lời nói, một năng khiếu tuyệt vời cho phép bộc lộ tâm tư của mình cũng như đón nhận bí mật tâm hồn kẻ khác. “Xem quả thì biết vườn cây, nghe lời miệng nói biết ngay lòng người” (Bài Đọc 1. Hc 27, 5-8).
Trong bài Tin mừng Chúa Giêsu cũng khẳng định như vậy: “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt ” (Bài Tin Mừng. Lc 6, 39-45). Như vậy thấy có hai cặp sóng đôi : ‘quả và cây’, ‘lời và người’. Lời nói biểu hiện con người như quả biểu hiện cây. Đức Giêsu còn có danh xưng khác là “Lời, Ngôi Lời”, Lời hóa thành nhục thể và cư ngụ giữa chúng ta. Chúng ta biết người khác qua lời họ nói, chúng ta biết Thiên Chúa qua Lời của Người. Đức Giêsu là Lời mặc khải trọn vẹn của Thiên Chúa nói với nhân loại. Kinh thánh là bức thư tình của Thiên Chúa gửi trần gian. Trong đó chúng ta biết những điều thâm sâu về Thiên Chúa, những mầu nhiệm, những chân lý mặc khải của Kitô giáo.
Như vậy là thiết lập mối liên hệ nhân-quả giữa con người và lời họ nói ra, bởi vì “tướng xuất tại ngoại”, “lòng đầy miệng mới nói ra”, lời nói là một năng khiếu làm cho con người “nhân linh ư vạn vật”, con người linh thiêng hơn vạn vật. Năng khiếu nầy làm cho con người thâm sâu hiểu biết nhau, gắn bó thân thiết với nhau, nhưng cũng có khi gây đổ vỡ, gây đau khổ, gây chiến tranh giữa nhau. Xây dựng ba năm phá đổ một giờ là như vậy đó.
Lời nói liên hệ đến cái lưỡi, “lưỡi không xương nhiều đường lắt léo”, người ta vẫn thường nói thế, tốt nhất là lưỡi và tệ hại nhất cũng là lưỡi. Câu chuyện về triết gia Hy-lạp Ê-dốp, khi ông còn làm nô lệ, ông chủ bảo ông ra chợ mua và dọn món ăn ngon nhất, ông mua và dọn toàn lưỡi heo, Ông chủ khen ông đáo để, biết chọn món ngon, ông chủ muốn thử trí tuệ của ông, lại bảo ông dọn món dở nhất, ông cũng ra chợ mua và dọn toàn lưỡi heo. Bị cật vấn Ê-dốp trả lời: Lưỡi là chìa khóa tất cả lý lẽ của sự thật, nhờ đó mà người ta được địa vị cao sang, nhưng chính nó cũng gây tranh biện, gây chia rẽ, vu cáo gây bất nhân bất nghĩa. Làm chủ được lời nói như tra hàm thiếc vào mõm con ngựa, muốn nó đi đâu là nó đi tới đó.
Mỗi chúng ta đều sở hữu năng khiếu ‘lời nói’ hãy tạ ơn và lắng nghe Thánh vịnh răn dạy chúng ta: “Hãy giữ lưỡi ngươi khỏi điều gian ác, và môi ngươi khỏi lời xảo quyệt” (Tv 34, 13). Có thì nói có, không thì nói không, dối trá thuộc về Xatan.
Bài Tin Mừng nói đến cái nhìn, cái nhìn cũng là ngôn ngữ như lời nói cô đọng. Có cái nhìn tự cao của kẻ xây cho mình tượng đài, lấy mình làm thần tượng cho thời đại, mà không thấy khuyết điểm của chính mình, hạng người nầy như người mù không thấy cái xà trong mắt mình mà chỉ muốn lấy cái rác trong mắt anh em (x. Bài Tin Mừng. Lc 6, 39-45). Họ là kẻ kiêu căng mù tối lấy mình làm chuẩn mực, hướng dẫn kẻ khác, không ý thức giới hạn của mình và quên đi rằng nhân loại chỉ có một thầy là Đức Giêsu Kitô, Người là Đường, là sự Thật và là sự Sống. Người Thầy vĩ đại nầy không ai vượt qua được, đứng trước Người tất cả phải khiêm tốn nhìn nhận giới hạn của mình và không nhận ai khác làm thần tượng cho mình.
Một kinh nghiệm nhỏ của Nick Vujicic về lời nói cổ vũ của tha nhân, ông là người Úc sinh 1982 từ bẩm sinh ông không có tay chân, khắc phục bản thân vượt lên mọi khó khăn, ông đã học xong chương trình trung học, mặc dầu ông khốn khổ đi tới trường bằng bụng nhờ bàn trượt có bánh xe. Ông quyết định tiến thân trên đường học vấn vào đại học, ngày đầu tiên vào đại học ông bị chê bai bởi 12 người ông gặp, họ cho ông là đồ giẻ rách bị Thiên Chúa ném vào thùng rác. Ông thối chí muốn quay về với sự yêm tĩnh gia đình, ông thầm nói với chính mình, nếu người thứ 13 còn dè bỉu ông, ông sẽ bỏ cuộc.
May mắn thay, ông gặp một người tốt bụng, thán phục ông và cổ vũ ông. Với lời khích lệ đó ông học hết đại học, trở thành diễn giả quốc tế. Nick đến Việt Nam năm 2013 đã diễn thuyết tại thành phồ Hồ Chí Minh và Hà Nội[1].
Lời con người soi sáng nhau như thế huống hồ là lời Thiên Chúa.
Lạy Chúa Giê-su xin dạy con biết dùng miệng lưỡi để ca tụng tôn vinh Chúa, như khí cụ bình an đem an hòa vào nơi tranh chấp, biết nói lời an ủi kẻ gặp khó khăn, biết lắng nghe tâm sự buồn của người thất vọng. Amen
[1] Tham chiếu “Đừng bao giờ từ bỏ khát vọng”. Nxb Tổng Hợp Tp Hồ Chí Minh 2013.
Lm Luy Gonzaga Nguyễn Quang Vinh (gx Đức An, Pleiku)
—————————-
Suy niệm 3: Lm. Thái Nguyên
ĐẠO ĐỨC GIẢ
Suy niệm
Tác giả sách Huấn Ca cho biết lời của một người nói ra cho ta biết được điều hay điều dở nơi người ấy: “nghe lời miệng nói biết ngay lòng người” (Hc 27, 4-7). Điều này rất đúng khi lời lẽ thốt ra cách hồn nhiên, chân thành, chưa bị ngụy trang hay uốn nắn bởi những toan tính quanh co. Thực tế thì khó xét lòng người: “Tri nhân tri diện bất tri tâm”, nhưng nếu để xét lòng mình thì giáo huấn trên thật chính xác.
Hãy xét xem tôi thường nói những chuyện gì? Nói nhiều về điều gì thì chứng tỏ tôi quan tâm nhiều về điều ấy, hay nói cách khác tôi đã bị ám ảnh bởi điều ấy. Tôi thường phê bình chỉ trích hay nâng đỡ khích lệ? Điều này giúp tôi biết mình là người hẹp hòi hay rộng lượng; là người gây xáo trộn hay kiến tạo bình an. Khi nói về bản thân, giọng điệu của tôi ra sao? Điều này cho thấy tôi kiêu căng hay khiêm tốn.
Qua bài Phúc Âm, Chúa Giêsu cũng cho chúng ta thấy vấn đề phức tạp không phải là người khác mà là bản thân ta: “Sao anh thấy cái rác trong mắt anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới”. Ai cũng dễ chủ quan, thấy cái rác trong mắt người mà không thấy cái xà trong mắt mình. Ai cũng thích sửa dạy người khác, nhưng lại không thích người khác sửa dạy mình; muốn thay đổi người khác nhưng không muốn thay đổi chính mình. Ca dao có câu: “Chân mình cũng lấm mê mê, lại cầm bó đuốc mà rê chân người”. Chúng ta hay nóng lòng về tình trạng sai sót của người khác, đang khi bản thân mình có khi còn tệ hơn. Giáo huấn của Chúa Giêsu cho thấy: lo sửa người là kẻ đạo đức giả, lo sửa mình mới là người đạo đức thật.
Người xưa có câu: “Việc người thì sáng, việc mình thì quáng”. Cũng từ đó mà ta thường rất hà tiện trong lời khen, nhưng lại rộng rãi trong tiếng chê. Một trong những tội con người dễ phạm nhất là hay xét đoán, hay nghĩ xấu và nghĩ sai cho người khác. Đang khi đó thì lại không nhìn lại mình, có khi tìm cách tránh né, không đủ can đảm để nhận sự thật về mình. Càng có địa vị và danh giá trong xã hội hay Giáo Hội, ta càng khó thấy những nhược điểm của mình, và càng khó chấp nhận sự góp ý của người khác. Sống trong cảnh mù tối về bản thân, nhưng lại mong dẫn dắt thiên hạ, điều đó quả là một mối họa!
Ai trong chúng ta cũng có thể trở thành những chuyên gia tìm ra tội những người khác và phê phán họ. Những kẻ hay phê phán không phải là những kẻ góp phần xây dựng thế giới, mà thường làm hư hại thêm. Khi muốn sửa lỗi người khác là ta muốn chiến thắng sự xấu trong thế gian, nhưng nếu ta không chiến thắng sự xấu trong mình thì ta vẫn thất bại. Điều này đòi ta phải sám hối và hoán cải, nghĩa là nhận ra mình là tội nhân. Tâm tình đó mới đưa ta lại gần anh em mà không còn thái độ kẻ cả. Chúng ta có bổn phận sửa lỗi cho nhau, nhưng vì biết mình luôn có thể lầm lỗi nên ta làm với tâm tình yêu thương và khiêm tốn.
Để cuộc sống được quân bình và triển nở tươi tốt ta hãy thường xuyên đặt mình trước mặt Chúa, xin Chúa soi sáng cho ta thấu rõ về bản thân của mình. Biết đón nhận sự sửa dạy, ta mới biết sửa dạy; biết thay đổi bản thân ta mới biết thay đổi người khác. Hãy phê bình mình trước khi phê bình anh chị em. Nhiều sự tranh chấp và ngổn ngang trong gia đình cũng như trong cộng đoàn là vì ta không biết nhận lỗi mà cứ đổ lỗi. Chỉ có thể sửa lỗi cho người khác khi ta không tự hào về mình, không còn bị thúc đẩy bởi tham vọng muốn thống trị.
Không có gì làm ta mù quáng cho bằng để ý đến lỗi lầm của người khác. Chúa Giêsu bảo chúng ta đừng mất công tìm trái vả nơi bụi gai, hay tìm quả nho nơi bụi rậm. Nơi cây nào thì tìm nơi cây ấy. Bài học này có thể áp dụng cho việc đánh giá về người khác và về chính bản thân mình. Chúng ta chỉ thực sự mỗi ngày nên tốt khi biết sống từ tâm, biết cảm thông và đón nhận mọi người trong tình trạng của họ. Ai cũng cần có thời gian và ơn thánh Chúa để đổi mới dần dần.
Đừng quên rằng, chúng ta muốn lấy cái rác trong mắt của người khác, nhưng người khác cũng muốn lấy cái rác trong mắt ta. Điều đó giúp ta quân bình hóa cái nhìn và thái độ của mình khi ứng xử. Tình yêu thương là điều cốt yếu để cải hóa mình và cảm hóa tha nhân. Vì thế, từ gia đình đến bên ngoài, lúc nào chúng ta cũng cần sống tốt với nhau, nhìn tốt về nhau, nói tốt cho nhau để đem lại an bình và hạnh phúc cho nhau. Biết để ý khám phá những cái tốt nơi nhau, chúng ta sẽ làm mờ nhạt những cái xấu dần dần, và tạo nên một thế giới mới xung quanh.
Lời nguyện
Lạy Chúa Giêsu!
Chúng con dễ chủ quan và thiển cận,
bởi vì nhìn từ lăng kính của mình,
nên dễ bị sai lầm và ngộ nhận,
khi vội vàng mà xét đoán tha nhân.
Cái xà trong mắt mình thì không thấy,
lại thấy rác trong mắt của anh em,
cái sai của chính mình cho là nhỏ,
còn cái sót của người biến thành to.
Thế là con cứ chăm lo sửa dạy
tự cho mình một tính cách là thầy,
và cử tưởng ta đây là hoàn hảo,
nên lúc nào cũng ra vẻ thanh cao,
đi đâu cũng muốn được vái chào,
đâu ngờ rằng mình cũng chẳng ra sao.
Chúa cho vậy là người đạo đức giả,
vì bản thân vẫn chưa được cải hóa,
chưa ra sao mà đã tự nâng cao,
lo sửa người mà chẳng biết sửa mình,
không thấy bao sai trái cần điều chỉnh,
cứ vô tình trong lối sống vô minh.
Xin cho con biết bản thân,
để con đổi mới tinh thần từ tâm,
biết con yếu đuối lỗi lầm,
nên đừng khe khắt giam cầm nhân sinh.
Biết con che đậy giả hình,
nên cần chân thật sống tình yêu thương,
biết con cũng thích phô trương,
nên cần ăn ở khiêm nhường đơn sơ.
Biết con hay sống bâng quơ,
nên cần sốt sắng phụng thờ Chúa luôn,
biết con chỉ thích nói suông,
nên cần hành động khơi nguồn tin yêu. Amen.
Lm. Thái nguyên
______________________________