Chúa Nhật XVI Thường Niên, Năm C (CN 20.07.2025) – Chọn Phần Tốt Nhất (Lc 10,38-42)

 

 

Thông điệp chính của Phụng vụ Chúa nhật XVI năm C là lời mời gọi các tín hữu hãy chuyên tâm lắng nghe Lời Chúa và áp dụng Lời ấy trong cuộc sống. Việc áp dụng Lời Chúa vô cùng quan trọng, bởi lẽ nó giúp tạo nên hình ảnh và nhân cách Ki-tô hữu. Xin nhắc lại hình ảnh người Sa-ma-ri nhân hậu trong bài Tin Mừng Chúa nhật trước (CN XV). Qua dụ ngôn này, Chúa Giê-su khẳng định đức ái phải được thể hiện bằng việc làm cụ thể với mọi người. Khi thực thi Lời Chúa, người tín hữu sẽ trở nên giống như Đức Giê-su Ki-tô, vì Người là Ngôi Lời của Thiên Chúa. Nói cách khác, nơi cuộc sống và giáo huấn của Chúa Giê-su, mọi thánh ý của Thiên Chúa được chuyển tải đến cho con người. Một tác giả đã khẳng định: nơi Chúa Giê-su là Ngôi Lời nhập thể, Thiên Chúa đã mạc khải hết ý định yêu thương và cứu độ của Ngài cho nhân loại. Bên bờ sông Gio-đan, lời Chúa Cha từ trời đã phán: “Con là Con yêu dấu của Cha, Cha hài lòng về Con” (Mc 1,11). Tác giả thư gửi tín hữu Híp-ri đã mở đầu thư như sau: “Thuở xưa, nhiều lần nhiều cách, Thiên Chúa đã phán dạy cha ông chúng ta qua các ngôn sứ; nhưng vào thời sau hết này, Thiên Chúa đã phán dạy chúng ta qua Thánh Tử” (Hr 1,1-2a). Như vậy, cuộc sống và giáo lý của Chúa Giê-su gồm tóm trọn vẹn giáo huấn của Cựu ước.

Những ai lắng nghe và thực hành Lời Chúa, sẽ được đón nhận những ơn lành. Những ơn ấy, nhìn theo khía cạnh loài người, có thể là những điều không tưởng. Đó là trường hợp ông Áp-ra-ham. Ông và vợ ông là bà Xa-ra đã cao niên. Một ngày nọ ông bà được vinh dự đón tiếp Đức Chúa, thể hiện qua ba vị nam giới đến thăm. Sau cuộc tiếp đãi thân tình chu đáo, các vị thượng khách nói với ông bà: “Sang năm, tôi sẽ trở lại thăm ông, và khi đó, bà Xa-ra vợ ông sẽ có một con trai”. Trước lời tiên báo này, chính ông bà cũng hết sức ngạc nhiên và nghĩ đó là điều không tưởng. Tuy vậy, quyền năng của Thiên Chúa không giống như khả năng hữu hạn của con người. Năm sau, I-xa-ác đã sinh ra bởi cặp vợ chồng cao niên này.

Câu chuyện tại Bê-ta-ni-a được thánh Lu-ca ghi lại cho thấy mối thân tình giữa Chúa Giê-su và các thành viên của gia đình bà Mát-ta và Ma-ri-a. Mối liên hệ này cũng được thánh Gio-an ghi lại trong phép lạ ông La-da-rô đã chết bốn ngày được sống lại. Chúa Giê-su thể hiện tình yêu mến đặc biệt với ông La-da-rô và các thành viên trong gia đình (x. Ga 11, 1-45). Gia đình này cũng là nơi Chúa Giê-su ghé thăm sáu ngày trước lễ Vượt qua, và trong bữa ăn, cô Ma-ri-a lấy dầu quý mà xức chân Chúa (x. Ga 12,1-11).

Trước lời trách móc thân tình của bà Mát-ta, Chúa Giê-su đã nói: “Con lo lắng nhiều chuyện quá, chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi. Ma-ri-a đã chọn phần tốt nhất và sẽ không bị lấy đi”. Chắc chắn khi nói những điều này, Chúa Giê-su không có ý coi thường những vất vả lo toan của bà Mát-ta, là người tất bật để đón Chúa chu đáo. Cả hai đều cần thiết trong cuộc sống thường ngày của chúng ta. Nếu Mát-ta bận rộn với việc phục vụ, thì Ma-ri-a lại chìm sâu trong suy niệm Lời Chúa. Cả hai khía cạnh đều bổ túc để làm nên người môn đệ hoàn hảo của Chúa Giê-su.

Dù cả hai khía cạnh “phục vụ” và “lắng nghe” đều quan trọng, nhưng để trở thành môn đệ của Đức Giê-su, chúng ta phải “chọn điều cần thiết duy nhất”, tức là việc chuyên tâm lắng nghe Lời Chúa. Đó là điều ưu tiên. Lời Chúa mà chúng ta đón nhận sẽ tác động và giúp chúng ta có nhiệt huyết để phục vụ anh chị em mình tốt hơn.

Tại Giáo hội miền Bắc, vì thiếu linh mục và giáo lý viên trong một thời gian dài, nên khá nhiều Ki-tô hữu chưa có thói quen lắng nghe và suy niệm Lời Chúa. Đời sống đức tin chỉ dừng lại nơi những hoạt động bề ngoài mà thiếu khía cạnh nội tâm. Người tín hữu không được nuôi dưỡng bằng Lời Chúa không thể sinh hoa kết trái là việc thiện. Chúa Giê-su đã dùng hình ảnh rất sinh động để diễn tả việc đón nhận Lời Chúa: người nghe Lời Chúa mà thực hành sẽ giống như người xây nhà mình trên đá; ngược lại, người nghe Lời Chúa mà không thực hành sẽ giống như xây nhà trên cát (x. 7,24-27). Lời Chúa là kho tàng của cải thiêng liêng. Ai gắng lo tích trữ sẽ không bao giờ “bị lấy đi”.

Chuyên cần lắng nghe Lời Chúa, Ki-tô hữu còn có bổn phận loan truyền Lời Chúa cho những người xung quanh. Thánh Phao-lô (Bài đọc II) là tấm gương cho chúng ta trong sứ vụ loan báo Tin Mừng. Ông đã trải lòng: Tôi đã trở nên người phục vụ Hội thánh, theo kế hoạch của Thiên Chúa ủy thác cho tôi, liên quan tới anh em: đó là tôi phải rao giảng lời của Người cho trọn vẹn. Vâng, rao giảng Lời Chúa, đó là trách nhiệm của mỗi chúng ta.

Thiên Chúa vẫn đang đi ngang qua cuộc đời chúng ta bằng nhiều hình thức khác nhau: Chúa đến với chúng ta như một biến cố ngẫu nhiên trong cuộc sống (như trường hợp ông Áp-ra-ham). Ngài đến qua những khuôn mặt thân thương của những người xung quanh, và qua những mảnh đời bất hạnh khó nghèo. Một cách đặc biệt, Ngài đến với chúng ta qua Lời Hằng Sống, là lời nuôi dưỡng chúng ta và đem lại cho chúng ta hạnh phúc.

+TGM Giu-se Vũ Văn Thiên

(Nguồn: tonggiaophanhanoi.org)

—————————

 

Suy niệm 2: Lm. Luy Gonzaga Nguyễn Quang Vinh

 

LẮNG NGHE và PHỤC VỤ

Trên đường tiến về Giêrusalem, Đức Giêsu dừng chân ở một thôn làng, ghé vào nhà hai chị em Mátta và Maria, hai bà có người em trai là Ladarô được Chúa Giêsu cho sống lại.  Hai phụ nữ đón tiếp Chúa bằng hai khuôn mặt bổ túc nhau, bằng hai phong cách khác nhau: Bà Mátta tất bật phục vụ dọn bàn ăn, còn bà Maria ngồi chuyện vãn với Chúa.  Một bà chị chuyên lo cho buổi gặp gỡ ‘không thiếu chi trên bàn ăn’, quan tâm đến vật chất nuôi sống con người.  Còn bà em chăm chú đối thoại và cung cấp thông tin như đáp ứng nhu cầu hiểu biết, chia sẽ vui buồn làm vơi đi niềm tâm sự có khi bực dọc thất bại và thành công của Chúa Giêsu.  Cả hai món ăn vật chất và tinh thần đều cần thiết cho cuộc sống. 

Trình thuật bài Tin mừng sẽ bị giản lược thành khô khan và mất đi tính phong phú nếu chỉ coi đây là một bài học lịch sự giao tế.  Dĩ nhiên đây không phải là đề tài luân lý về tiếp khách.  Trong Bài đọc 1, sách Sáng Thế (18,1-10a) cũng như bài Tin Mừng Luca (10,38-42), chính Thiên Chúa tự xuất hiện và cầu xin lòng hiếu khách, chính Người muốn đồng bàn với kẻ đón tiếp Người.  Thiên Chúa luôn đi bước trước trong gặp gỡ con người để mang lại cho con người niềm vui cứu độ cho dù việc xuất hiện của Người có khi làm xáo trộn cuộc sống bình thường. 

Ba khách lạ huyền bí trong sách Sáng Thế (x. Bài Đọc 1), đó là ba thần sứ của Thiên Chúa xuất hiện đột ngột nơi cửa lều ông Ápraham “tại cụm sồi Mamrê vào lúc nóng nực nhất trong ngày và … đứng gần ông Ápraham” ông chạy ra đón và sụp lạy “xin ngài đừng đi qua mà không ghé thăm tôi tớ ngài”, và ông mở lời mời tam vị ở lại dùng bữa, các vị vui lòng chấp nhận lời mời dự tiệc của Ápraham.  Ông đã dọn thịt bê béo cho các thần sứ “rồi ông đứng hầu dưới gốc cây”.  Tin vui đến cuối bữa tiệc Thần sứ nói :“sang năm, tôi sẽ trở lại thăm ông và khi đó bà Xara vợ ông sẽ có một con trai” (St 18,1-10a). 

Truyền Thống công giáo coi đây là lời loan báo về Thiên Chúa Ba Ngôi.  Các vị đã xuất hiện như những kẻ xa lạ, những nhân vật ngoài hành tinh, xin được tiếp đón, việc nầy làm xáo trộn cuộc sống thường nhật nơi gia đình Ápraham.  Tuy nhiên một khi các thần sứ ngự vào nhà ông và được trân trọng tiếp đón, các vị đã để lại tin vui to lớn cho hai ông bà son sẻ.

Gương mặt của người Khách lạ được nêu bật trong phụng vụ hôm nay.  Người khách lạ là trung tâm thu hút sự chú ý, Thiên Chúa được diễn tả như khách lạ đứng ngoài cửa và gõ, có khi được mô tả dưới dạng tân lang chờ đợi tân nương, hình ảnh đầy trìu mến, có khi như Đấng Sáng Tạo muốn kết hôn với tác phẩm mình tạo ra: “Đấng Tác Tạo người sẽ cưới ngươi về” như tiên tri Isaia diễn tả, có khi như người chủ vườn nho chờ đợi mùa hái trái bội thu.  Các hình ảnh diễn tả Thiên Chúa tình yêu khao khát tình yêu của tạo vật.  “Hãy yêu mến Chúa là Thiên Chúa của ngươi”.  Mệnh lệnh yêu thương nói lên điểm yếu của Thiên Chúa, Người van xin tình yêu nhân loại.  Van xin tình yêu là nhược điểm của Thiên Chúa.

Trong bài Tin Mừng Luca, bà Mátta tiếp đón Đức Giêsu xuất hiện đột ngột nơi nhà mình, bà cuống lên vì bữa ăn chưa được chuẩn bị, trong lúc đó bà Maria ngồi bình thản lắng nghe Đức Giêsu nói chuyện.  Tin Mừng không đối chọi hai phong cách đón tiếp của Mátta và của Maria.  Tuy nhiên có điểm chung, là mọi tiếp đón Thiên Chúa đều gây nên sự xáo trộn cho ngày sống, bởi vì Thiên Chúa luôn luôn đòi hỏi sự ưu tiên.  Ưu tiên được lắng nghe và ưu tiên được phục vụ.  Tiếp xúc với Người luôn đem lại sự bình an và tin vui cho cuộc sống.

Khi Thiên Chúa được tiếp đón, Người có thể dệt nên lịch sử cứu độ nơi con người tiếp rước Người, Người mang lại bình an và hạnh phúc, bởi chính Người là tình yêu thương.  Việc nầy đã xảy ra cho Xara, người đàn bà son sẻ, được diễm phúc mang thai vào lúc tuổi đã xế chiều, bà sinh ra Ixaác, người con thừa tự của lời Chúa hứa. 

Lịch sử được tiếp tục với Đức Maria, người phụ nữ tiếp đón thần sứ của Thiên Chúa và lắng nghe lời Chúa truyền và bà đã thật diễm phúc hơn mọi phụ nữ vì đã sinh hạ Đấng Cứu Thế.  Đón tiếp Thiên Chúa bằng việc làm và bằng lắng nghe lời Chúa, cả hai đều quan trọng.  Phụng vụ hôm nay chẳng phải đã kêu mời chúng ta thỉnh thoảng ngừng hoạt động để cầu nguyện, lắng nghe, gặp gỡ, đón tiếp vì biết đâu Thiên Chúa đang đứng ở ngoài và gõ cửa. Thiên Chúa luôn tôn trọng tự do của con người, chỉ biết ngỏ lời mà không áp đặt.

Người công giáo được kêu mời gặp gỡ Thiên Chúa trong cử hành phụng vụ ngày Chúa Nhật, một việc tôn thờ tập thể có tính cộng đoàn, một việc làm chính đáng, qua gặp gỡ nầy người tín hữu dâng lên Thiên Chúa tâm tình thờ lạy và cảm tạ cộng với biết bao vui buồn trong cuộc sống, cũng là lúc thuận tiện để cầu xin ơn trợ lực thần linh cho bao nhiêu nhu cầu nhân loại.  Gặp gỡ Thiên Chúa rồi đón nhận anh em là hai nhịp lắng nghe và phục vụ đó vậy.

Lạy Chúa, xin cho con biết đón tiếp anh em con, xin cho con biết mở rộng tâm hồn để đối thoại và lắng nghe, vì anh em là hình ảnh của Thiên Chúa, qua anh em Thiên Chúa gặp gỡ và đàm thoại với con. Amen.

(Lm Luy Nguyễn Quang Vinh, Giáo xứ Đức An, Pleiku)

___________________________________

 

Suy niệm 3: Lm. Thái Nguyên

 

CHỈ CÓ MỘT ĐIỀU CẦN

 

Suy niệm

Trong một thế giới thực dụng coi trọng hiệu quả, thì Giáo Hội ngày càng có rất nhiều Mácta và rất ít Maria. Muốn đạt tới những thành quả mục vụ, bao giờ chúng ta cũng đặt nặng chương trình hành động, chẳng mấy ai đưa ra chương trình cầu nguyện. Thế nhưng chỉ trong cầu nguyện, chúng ta mới tìm thấy sức mạnh và tính cách chân chính để hoạt động. Mọi hoạt động sẽ mất phương hướng và lệch lạc khi chúng ta thiếu lắng nghe tiếng Chúa. Khi được hỏi về bí quyết của đời sống mình, thì Mẹ Têrêsa trả lời ngay: “Bí quyết của tôi rất đơn giản là cầu nguyện”. Nhà bác học Ampère đã đóng góp nhiều cho nền văn minh nhân loại, người ta đánh giá ông là con người vĩ đại, nhưng ông đã khẳng định: “Chúng ta chỉ vĩ đại khi chúng ta cầu nguyện”.

Các vị thánh đều nổi bật đời sống cầu nguyện, nhưng không vì thế mà coi nhẹ đời sống phục vụ. Đức Hồng Y Fx. Nguyễn văn Thuận nói, “Nếu muốn biết công việc tông đồ của ai, ta hãy xem người ấy cầu nguyện thế nào? Thực tế cho thấy, một người càng sống đời cầu nguyện lại càng nảy sinh ước muốn hoạt động tông đồ, và một người hăng say hoạt động tông đồ bao giờ cũng phát sinh nhu cầu muốn rút lui vào nơi yên tĩnh để cầu nguyện.

Cầu nguyện là linh hồn của hoạt động, và hoạt động là kết quả của cầu nguyện. Khuôn vàng thước ngọc của đời sống chúng ta là: “Cầu nguyện và hoạt động”. Vì thế, vấn đề không phải là chọn một trong hai mẫu người Maria hay Mácta, hoặc chọn một trong hai cách hiện diện, mà là chọn Chúa trong mọi sự. Một Hội Thánh quân bình khi có cả hai mẫu người là Mácta và Maria.

Phúc Âm cho ta thấy cả hai chị em đều chân tình đón rước Chúa vào nhà, nhưng Mácta vồn vả và tất bật hơn, vì muốn tiếp đãi Thầy bằng một bữa ăn thịnh soạn. Còn Maria lại có vẻ vô tư và bình thản, ngồi dưới chân Chúa mà nghe Lời Ngài. Mácta cảm thấy bức xúc và thốt lên: “Em con để mình con phục vụ, mà Thầy không để ý tới sao?” Mácta không chấp nhận Maria ngồi đó nghe lời Thầy, chị muốn lôi cô em xuống bếp để phục vụ theo kiểu của mình và theo ý của mình.

Đức Giêsu thấy cần phải giải tỏa cho Mácta khỏi nỗi bồn chồn quá mức, nhất là giải phóng chị khỏi cái tôi hẹp hòi, cái nhìn chủ quan, tính cách độc đoán, nên Ngài lên tiếng:“Mácta ơi! Con lo lắng và lăng xăng nhiều chuyện quá!…”. Mácta cứ tưởng phải làm thật nhiều, chứng tỏ mình thật hay, thành quả phải thật tốt, thì bản thân mình mới được tín nhiệm và yêu quí. Đó là một xu hướng qui ngã, chưa thể ra khỏi mình để chọn phần tốt hơn. Thế nên Đức Giêsu cho chị biết:“Chỉ có một chuyện cần thiết thôi, và Maria đã chọn phần tốt nhất…”.

Cũng như Mácta, ai cũng muốn phục vụ Chúa, nhưng dần dần, điều chi phối mình không phải là Chúa, mà là thành công và nổi nang của bản thân. Cũng như Mácta, chúng ta huy động người khác để phục vụ cho dự tính của riêng mình. Khi thấy người khác không nhận ra sự quan trọng của việc mình làm, không thấy được thành quả mình thực hiện, là ta dễ mất bình tĩnh và không còn tế nhị. Có khi chúng ta bắt Chúa đứng về phe mình để thấy người khác không đáng gì. Có khi ta coi Chúa như bình phong để biểu hiện tài năng và uy thế của mình.

Nên nhớ, chúng ta phục vụ và người khác cũng đang phục vụ. Sự phục vụ trong vai trò của mình không được làm hư hại hay hạ thấp sự phục vụ của người khác. Giá trị của phục vụ không nằm trong công việc lớn nhỏ, trong vị trí hay chức vụ, nhưng nằm trong tâm tình, ý hướng và cách thái của người phục vụ. Sự phục vụ chân chính bao giờ cũng đòi hỏi một sự tế nhị, nhường bước để tạo được hoà khí, bình đẳng và bổ túc cho nhau trong mọi công việc. Phục vụ mà gây ra bất an hay bất ổn là dấu hiệu của sự bất chính và là mầm mống của sự phân rẽ.

Nếu không tỉnh thức đủ, sợ rằng phục vụ sẽ trở thành cách thức củng cố cái TÔI. Tuy nhiên trước sau gì thì chiếc mặt nạ cũng sẽ rơi xuống trước sự thách đố của một hành vi phục vụ chân chính, là đòi hỏi tinh thần từ bỏ. Làm thế nào để ta phục vụ mà không thấy mình phục vụ. Làm thế nào để ta thật sự biết ngắm nhìn Chúa mà không ngắm nghía sự quảng đại của mình. Làm thế nào trong mọi sự, ta biết chọn phần tốt nhất như Maria để có thể đi vào trái tim của Chúa.

Cần có giờ chìm sâu trong cầu nguyện mỗi ngày để có thể sống thân tình với Đức Kitô là chính Đấng phục vụ. Nơi Ngài sự phục vụ của ta được thanh luyện nên trong sáng, được thánh hoá nên cao cả, hầu góp phần với Chúa đem lại niềm vui ơn cứu độ cho mọi người.

Cầu nguyện

Lạy Chúa!
Ý nghĩa cuộc đời con là chính Chúa,
giá trị và cùng đích đời con cũng là Ngài.

Cuộc sống con sẽ đi về đâu,
nếu đời con vắng Chúa?

Bao việc con làm có nghĩa gì đâu,
nếu lòng con xa Chúa?

Bao điều con đạt được có giá trị gì đâu,
nếu tâm con thiếu Chúa?

Bao thứ con hiểu biết có ích chi đâu,
nếu trí con nằm ngoài Chúa?

Bao danh giá và địa vị có là gì đâu,
nếu bản thân con không gặp Chúa?

Tất cả chỉ là trống rỗng,
nếu Chúa không ở trong con.

Mọi cái chỉ là hư vô,
nếu con không ở trong Chúa.

Trong Chúa mọi sự trở thành có,
ngoài Chúa mọi thứ trở thành không.
Với Chúa đời con đầy hy vọng,
không Chúa chẳng có gì để mong.

Xin cho con mỗi ngày kề bên Chúa,
được gặp Ngài hạnh phúc của đời con,
biết nêu cao tình mến giữa gian trần,
bằng hy sinh và phục vụ tha nhân. Amen.

Lm. Thái Nguyên

(Nguồn: gpcantho.com)

______________________________

 

Suy niệm 4: Lm. Giuse Đỗ Cao Bằng, SJ