Chúa Nhật I Mùa Chay, Năm C (CN 09.03.2025) – Nhờ Lời Thiên Chúa (Lc 4,1-13)

Chúng ta đã cùng với Giáo hội Hoàn vũ bước vào Mùa Chay thánh. Đây là thời điểm quan trọng để chúng ta nhìn lại bản thân, nhằm canh tân đổi mới và định hướng đời mình. Người thường xuyên xét mình sẽ dễ dàng nhận ra những khuyết điểm đã phạm, để tự tin đứng lên tiếp bước hướng về tương lai.

Giữa biển đời sóng gió đầy bão tố cam go, người tín hữu cần nương tựa nơi Thiên Chúa là Cha và là Đấng quyền năng. Đức Giê-su là gương mẫu cho chúng ta về lòng cậy trông tín thác nơi Chúa Cha. Cả ba tác giả Tin Mừng nhất lãm, tức là Mát-thêu, Mác-cô và Lu-ca, đều thuật lại việc Đức Giê-su bị ma quỷ cám dỗ. Mỗi tác giả có một cách quan sát khác nhau, nhưng đều nhấn mạnh đến việc Chúa Giê-su can trường chống lại cơn cám dỗ. Thế mới thấy ma quỷ không từ một ai. Con Thiên Chúa cũng chẳng thoát cám dỗ huống chi chúng ta. Thực ra, Chúa Giê-su không chỉ trải qua cám dỗ trong sa mạc, mà trong suốt hành trình loan báo Tin Mừng, các cơn cám dỗ vẫn luôn hoành hành nơi Người. Trong vườn Cây Dầu, Chúa bị cám dỗ bỏ cuộc, nên đã cầu nguyện: “Lạy Cha, nếu có thể được, xin cho con khỏi phải uống chén này”. Tác giả Mát-thêu ghi lại lời cầu nguyện này hai lần.(x. Mt 2,26,36-46). Trên thập giá, vào lúc hấp hối, Chúa Giê-su bị cám dỗ nghĩ rằng Chúa Cha bỏ rơi, nên Người đã thưa với Chúa Cha: “Lạy Thiên Chúa, lạy Thiên Chúa của con, sao Ngài bỏ con?” (Mt 27,46). Đây là lời cầu nguyện của người ngặp gian nan trong Thánh vịnh, được thốt lên bởi miệng Chúa Giê-su, cho thấy cơn cám dỗ và sự trống vắng và hoang mang trong tâm hồn khi Người trên thập giá. Riêng thánh Lu-ca đã kết thúc trình thuật của mình bằng lời báo trước: “Sau khi đã xoay hết cách để cám dỗ Người, quỷ bỏ đi, chờ đợi thời cơ” (Lc 4,13). Phải chăng “thời cơ” là giờ phút đau thương ở vườn Cây Dầu và trên thập giá? Khi Phê-rô nghe Chúa nói về cuộc thương khó, ông vội vã can ngăn và bị Người quở là Sa-tan. Sự can ngăn này cũng được hiểu như một cơn cám dỗ, nên Chúa Giê-su đã nghiêm khắc trách mắng. Mặc dù hoang mang trước cám dỗ, Đức Giê-su vẫn kiên định và lựa chọn theo ý Chúa Cha. Người thưa với Chúa Cha: “Tuy vậy, xin đừng theo ý con, mà xin theo ý Cha” (Mt 26,39). Sự vâng phục Chúa Cha nơi Chúa Giê-su đã chiến thắng mọi cám dỗ.

Chúa Giê-su luôn nương tựa Đấng Tối cao. Thánh vịnh 90 được đọc trong giờ Kinh Tối Chúa nhật của kinh Phụng vụ diễn tả những ơn ích cho những người nương tựa vào Chúa: họ luôn có Chúa phù trợ; khi gặp gian nan họ không hề nguy khốn, kể cả khi giẫm lên hùm thiêng rắn độc, hơn nữa, họ có sức mạnh kỳ diệu để đạp nát đầu sư tử, khủng long (Đáp ca). Chúa Giê-su chiến thắng cám dỗ của ma quỷ

Nhờ cậy dựa vào Thiên Chúa, người tín hữu có thể đứng vững và vươn lên trước những cám dỗ của trần gian. Nếu “tên cám dỗ”, theo cách nói của thánh Mát-thêu, đã lừa dối Chúa Giê-su trong hoang địa năm xưa, thì hôm nay nó vẫn đang hiện hữu đây đó trong cuộc sống của chúng ta, dưới muôn hình muôn vẻ, với những lớp ngụy trang và những khẩu hiệu mỹ miều. Biết bao người đã ngã quỵ trước mưu mô của ma quỷ. Mùa Chay chính là thời điểm để chúng ta nhận ra khuôn mặt của tên cám dỗ. Có thể đó là một viễn tượng tương lai xem ra tốt đẹp những chỉ là ảo tưởng vô thực; có thể đó là một bối cảnh hay một người bạn bè đang lôi kéo chúng ta theo một lối sống sa đọa; có thể đó là một cách lập luận theo định hướng vô thần, chối bỏ Thiên Chúa dưới chiêu bài tự do. Để chiến thắng những cám dỗ, chúng ta cần có ơn Chúa, cùng với sự thận trọng khôn ngoan chín chắn của bản thân.

Chúa Giê-su đã dùng lời Kinh Thánh để bác lại những cám dỗ ngang ngược của ma quỷ. Phụng vụ hôm nay cũng khuyên chúng ta hãy chuyên chăm lắng nghe Lời Chúa để tìm được nơi đó sức mạnh và nghị lực siêu nhiên. Thánh Phao-lô (Bài đọc II) đã được gợi hứng bởi sách Đệ Nhị Luật để khẳng định: Lời Chúa chẳng ở đâu xa, nhưng ở bên cạnh và ở trong mỗi người chúng ta. Điều này được nhắc tới trong kinh Shema Israel (có nghĩa “Hỡi Ít-ra-en hãy nghe”), trong đó Đức Chúa phán: “Những lời này Ta truyền cho anh em, anh em phải ghi lòng tạc dạ. Anh em phải lặp lại những lời ấy cho con cái, phải nói lại cho chúng, lúc ngồi trong nhà cũng như lúc đi đường, khi đi ngủ cũng như khi thức dậy” (Đnl 6,4-7). Qua ý tưởng này, thánh Phao-lô khuyên giáo dân Rô-ma hãy công khai tuyên xưng đức tin và niềm phó thác nơi Thiên Chúa, đi đôi với việc tin trong lòng, vì “tất cả những ai kêu cầu danh Đức Chúa sẽ được cứu thoát”.

Thiên Chúa luôn từ bi và quảng đại đối với những ai phụng sự Ngài. Đó là điều được nhấn mạnh trong giáo huấn Kinh Thánh. Đó cũng là lời khẳng định của Giáo Hội khi cử hành Mùa Chay. Xin Chúa cho chúng ta tín thác vào Chúa để tìm thấy sức mạnh thiêng liêng, chiến thắng mọi cám dỗ đang bủa vây chúng ta. Amen.

+TGM Giu-se Vũ Văn Thiên

—————————-

Suy niệm 2: Lm. Luy Gonzaga Nguyễn Quang Vinh

ĐƯỜNG SA MẠC

Sa mạc đã in một dấu ấn không phai nhạt trong lịch sử Do thái, họ được Thiên Chúa nuôi ăn trong 40 năm, một thời gian dài để thanh luyện, họ trở thành dân ưu tuyển làm dân riêng của Thiên Chúa.  Bước đi từ nghề nghiệp du mục rày đây mai đó, đi theo sau đàn vật của mình, họ bước vào văn minh định canh định cư, sống nghề canh nông, cho nên hằng năm khi thu hoạch mùa màng dân Do thái nhớ ơn Thiên Chúa, họ dâng của đầu mùa để tạ ơn.  Việc làm nầy mang tính tôn giáo, qua đó cho thấy người Do thái  nhìn nhận tính hoàn vũ của Thượng đế trên thiên nhiên vạn vật và là chủ lịch sử.

Sách Đệ Nhị Luật dạy những luật lệ cho dân Do thái, luật được thiết lập từ thời Môsê, tuy nhiên khi họ dâng lễ vật đầu mùa, người Do thái không chỉ muốn nói lên mối tương quan giữa con người với thiên nhiên vũ trụ mà còn muốn diễn tả mối liên hệ giữa họ với biến cố lịch sử mà họ đã kinh qua trong sa mạc, nổi cộm là Giao ước với Thiên Chúa (Bài đọc 1. Đnl 26, 4-10).

Cuộc sống của người dân Do thái ghi đậm bản sắc tôn giáo trong sinh hoạt của họ, họ nhắc lại biến cố Xuất hành ra khỏi đất nô lệ Ai-cập, biến cố được Thiên Chúa thực hiện, giúp giải phóng họ và đưa họ vào đất hứa.  Biến cố vượt qua biển đỏ cách kỳ diệu ngay trước mắt quân đội Ai-cập và biến cố ký kết Giao ước với Thiên Chúa tại Xi-nai là những điểm son của lịch sử dân tộc nầy, đó là những biến cố nền tảng của niềm tin Do thái giáo.  Các biến cố căn bản nầy được ghi lại trên các nhánh của cây đèn bảy ngọn, cây đèn nầy được dùng làm quốc huy của nước Ítraen.  Như vậy nói được rằng lịch sử của dân tộc Do thái là lịch sử ơn cứu độ mà Thiên Chúa thực hiện nơi nhân loại.  Dân Do thái là đại diện cho nhân loại đón nhận ơn cứu độ thời Cựu ước.  Qua dân tộc Do thái, Thiên Chúa nói với các dân tộc khác.

Kinh nguyện của họ không chỉ dâng lễ vật để tôn thờ Thiên Chúa tạo dựng nhưng trước hết dâng lên cho Thiên Chúa giải phóng: “Cha tôi là một người Aram du mục, đến định cư trong đất Ai cập … Chúa đưa chúng tôi ra khỏi Ai cập”.  Chắc hẳn đây là lời tuyên xưng đức tin cổ kính nhất nơi dân Do thái.  Biến cố Xuất hành nhắc đến sự giải phóng khỏi ách nô lệ địa lý chính trị xã hội về thể xác, làm tăng thêm ý thức về nhân phẩm nhờ mớ kinh nghiệm làm nô dịch xưa kia; cuối cùng kinh nghiệm giải phóng đó giúp họ đi vào thế giới mới với tinh thần mới.  Như vậy trong thực tế cuộc sống người Do thái cảm nhận được Thiên Chúa là Đấng giải phóng họ khỏi nô lệ Ai cập và nuôi sống họ bằng man-na trước khi họ ý thức về Thiên Chúa sáng tạo.

Con đường hoang địa cũng lại là con đường dẫn tới tự do.  Qua kinh nghiệm sa mạc đau thương dân Do thái bị lột trần trụi tất cả, buông bỏ tất cả và họ chỉ đặt lòng trung tín vào Thiên Chúa trên tất cả mọi sự, vì Thiên Chúa của Abraham là Thiên Chúa Tình yêu và Thiên Chúa Giải phóng.  Sau nầy một hậu duệ của Abraham, là Đức Giêsu Nadarét được Thần khí dẫn vào sa mạc, nơi nghèo nàn khắc khổ nhưng thuận lợi cho việc mưu sự một công việc lớn, sa mạc cung ứng bầu khí thuận lợi cho việc suy tư và đi sâu vào nội tâm, giúp làm những sự lựa chọn đúng theo ý Thiên Chúa.

Tuy nhiên sa mạc cũng là nơi đầy cám dỗ thử thách để thao luyện tâm linh.  Kinh nghiệp của Đức Giêsu cho thấy dù sống trong sa mạc với hoàn cảnh chật vật, thiếu thốn tiện nghi trong 40 ngày đêm chay tịnh, Đức Giêsu luôn kiên quyết từ chối cái lý luận lô-gích trần thế được Xatan hiến kế. 1. Hóa giải cơn đói, tức cám dỗ vật chất, biến đá thành bánh. 2. Cám đỗ thực hiện ơn cứu độ dễ dàng bằng gieo mình xuống từ nóc đền thờ cho mọi người thấy mà tin, một thứ cứu độ không đổ máu. 3.  Cơn cám dỗ thứ ba là thành lập tôn giáo không có Thiên Chúa, bằng cách lụy phục Xatan.  Nơi sa mạc Đức Giêsu đã bắt đầu con đường thập giá trong sự từ bỏ.  Người đã tập luyện 3 lời nói KHÔNG trước cám dỗ của Xatan

Những lời nói ‘Không’ khởi đầu đời sống công khai của Chúa Giêsu sẽ được lặp lại nhiều lần cho đến trên núi Can-vê.  Người nói KHÔNG với việc biến đá thành bánh khi chọn Lời Kinh thánh làm bánh nuôi mình.  Người nói KHÔNG trước quyền bính và thanh gươm trần thế cai trị các dân nước, Người từ chối quỳ gối trước giàu sang và vinh quang trần thế.  Người nói KHÔNG trước đề nghị nhảy từ tháp đền thờ làm hấp dẫn thiên hạ, Người từ chối một con đường cứu chuộc dễ dãi, con đường đi tắt đón đầu, để chọn con đường Thập giá ít người lai vẵng. “Sau khi xoay hết cách để cám dỗ Người, quỷ bỏ đi, chờ đợi thời cơ” (Mc 4, 13).  Các cơn cám dỗ trở lại nhiều lần trong đời của Người, cụ thể khi Người nói không với gia đình muốn đem Người về nhà vì Người bị cho là mất trí.  Người nói không với Phêrô khi ông can gián Người chịu thương khó, Người nói không khi bị thách thức xuống khỏi thập giá …  Những câu nói không nầy đã được thao luyện trong sa mạc.

Lạy Chúa Giêsu, Thánh thần đã dẫn Chúa vào sa mạc, Thánh thần cũng dẫn con vào Mùa Chay để giúp con nói ‘Không’ với những gì cản bước tiến đến cùng Thiên Chúa, những gì làm mất tình huynh đệ, những gì tẩy chay và dửng dưng đối với anh em; xin cho con theo Chúa Giêsu yêu vô điều kiện và không biên giới, nói ‘Có’ với công lý và hoà bình. Amen

Lm Luy Gonzaga Nguyễn Quang Vinh (gx Đức An, Pleiku)

___________________________________

Suy niệm 3: Lm. Thái Nguyên

NHỮNG CƠN CÁM DỖ

Suy niệm

Bài Tin Mừng cho chúng ta biết rõ là Đức Giêsu được Thánh Thần dẫn vào hoang địa và ở đó 40 đêm ngày để chịu quỷ cám dỗ. Hoang địa có hai ý nghĩa trong Thánh Kinh: thứ nhất là nơi gặp gỡ Thiên Chúa, nghĩa là nơi người ta có những trải nghiệm tích cực (positive); thứ hai, hoang địa cũng là nơi người ta trải nghiệm những điều tiêu cực (negative), như việc bị cám dỗ bởi ma quỷ hay thần dữ.

Cám dỗ đầu tiên là của ăn. Quỷ đánh thẳng vào điểm yếu của Đức Giêsu, vì Ngài đã nhịn đói sau khi chay tịnh 40 ngày. Cái đói đụng đến bản năng sinh tồn và làm tê liệt đời sống. Đức Giêsu không phủ nhận sự cần thiết của vật chất, nhưng con người không chỉ sống nhờ cơm bánh. Bánh quan trọng, nhưng tự do và lòng trung thành quan trọng hơn. Thực tế cho ta thấy: vì tự do và trung thành mà người ta thà chết chứ không chịu ăn uống, nhất là khi của ăn đó mang tính hèn hạ và ô nhục, đi ngược với niềm tin và lý tưởng của mình (x.1Mcb 1,62-63).

Phát triển kinh tế là điều quan trọng, nhưng nếu không nêu cao các giá trị văn hoá, luân lý, đạo đức, thì đúng là hạ thấp con người xuống hàng sự vật. Vẫn luôn có những người tuyệt thực nhằm phản đối những bất công và bạo tàn để nêu cao một lẽ sống. Không tìm thấy ý nghĩa cho cuộc đời thì cơm bánh hay vật chất trở nên thừa thãi, vì vậy mà có những người rơi vào tuyệt vọng và tìm tới cái chết. Lắm khi không phải vì đói khát hay thiếu thốn, nhưng vì ta để cho mình bị cồn cào bởi những thèm muốn vô độ, và nếu như vậy thì ta đã thất bại ngay trong cơn cám dỗ đầu tiên. Con người không chỉ sống nhờ cơm bánh, nhưng còn rất cần đến những giá trị tinh thần cao quí hơn, nên cần phải chăm sóc và phát triển, thì mới xứng đáng với phẩm cách là người.

Cám dỗ thứ hai xem ra thô bạo và cuồng ngạo nhưng đầy hấp dẫn, đó là bái lạy ma quỷ để có được quyền lực và vinh quang. Cám dỗ này đụng đến sứ mạng của Chúa Giêsu là Đấng Cứu Thế, là Đấng quy tụ muôn loài trong trời đất (x. Ep 1, 10).  Đức Giêsu đã vượt thắng cám dỗ này vì nhận ra sự lừa bịp trắng trợn của ma quỷ. Vương quốc trần gian mà ma quỷ giới thiệu là thứ vinh quang rất dễ tiêu tan, như thuật ngữ “doxa” trong tiếng Hy Lạp. Vinh quang đó chỉ là hình bóng tạm bợ, là bọt bèo. Nhiều người đã nhẹ dạ và tin vào lời hứa hão huyền này của ma quỷ. Bao đế quốc, bao vua chúa và các nhà độc tài cũng đã biến tan trong thoáng chốc. Xem ra lịch sử Giáo hội cũng đã từng bị nhá nhem vì cám dỗ này. Đã có một thời thần quyền phải nép mình vào sự bảo đảm của thế quyền, và đức tin như một dụng cụ để phục vụ cho thế tục. Chẳng ai và chẳng có gì ngoài một mình Thiên Chúa để xứng đáng được chúng ta bái lạy hay phụng thờ, vì tất cả đều là loài thụ tạo, và mọi vinh quang trần thế như hoa sớm nở chiều tàn. Sự sống đích thực và vinh quang chỉ thuộc về một mình Thiên Chúa mà thôi.

Cơn cám dỗ thứ ba là quỷ thách thức Đức Giêsu gieo mình xuống từ nóc đền thờ, để chứng tỏ Ngài thật là Con Thiên Chúa. Cám dỗ này có vẻ đạo đức vì cậy dựa vào Thiên Chúa để tìm sự an toàn. Lý lẽ của cám dỗ này dễ thuyết phục hơn vì quỷ trích dẫn từ Kinh Thánh (Tv 91, 10-12). Đức Giêsu cũng dùng Kinh Thánh để đối lại. Ẩn tàng trong cơn cám dỗ là sự ỷ lại, đưa mình vào tình huống ngặt nghèo để đòi Thiên Chúa phải hành động. Xem ra cám dỗ nào cũng mang tính ích kỷ và kiêu căng. Ma quỷ đã đánh vào chỗ yếu nhất của con người. Đức Giêsu là Đấng hiền lành và khiêm nhường nên ma quỷ đành chào thua.

Phải chăng ta vẫn thích được Chúa thực hiện những điều ngoạn mục cho đời mình? Phải chăng ta thích sống dưới cái nhìn của người khác? Phải chăng ta muốn thiên hạ phải nể phục mình? Ít nhiều ai trong chúng ta cũng đã từng gặp những cám dỗ này, nhất là trong giai đoạn tuổi trẻ, đang háo hức với danh vọng và sự nghiệp đời này. Đó là những cách thức đánh lận con đen khiến ta dễ sa chước cám dỗ.

Thật ra mọi thứ trên trần gian như tiền tài, của cải, địa vị, chức quyền… đều đáng quí và có giá trị riêng của nó. Nhưng tất cả chỉ là tương đối, như một phương tiện chứ không phải mục đích. Nếu suy tôn những thứ tương đối đó lên hàng tuyệt đối, ta sẽ biến chúng thành ngẫu tượng, khiến cuộc sống ra thê lương, vì sai lạc với bản chất của sự vật và sai trái với bản tính của con người, khiến ta không đạt tới chính Thiên Chúa là nguồn bình an và hạnh phúc muôn đời của chính mình.

Cầu nguyện

Lạy Chúa Giêsu!
Những cám dỗ xưa kia Chúa phải chịu,
cũng chính là những điều đang quấy nhiễu,
gây hại cho nhân loại biết bao nhiêu.

Cám dỗ nào xem ra cũng hấp dẫn,
lúc ban đầu còn áy náy phân vân,
nhưng rồi theo ngày tháng cũng quen dần,
khiến thân con đã bao lần thất thế,
cũng chỉ vì ham muốn với đam mê.

Đời con đây cũng chẳng thiếu thốn chi,
nhưng vẫn bị kéo ghì bởi vật chất,
muốn chạy theo lối sống của phàm nhân,
tìm mọi cách để thỏa mãn bản thân,
nên đức tin lâm vào vòng nguy hiểm.

Dường như ai cũng thích được tỏa sáng,
nên chạy theo những hào nhoáng bên ngoài,
mà quên rằng cuộc sống đầy cạm bẫy,
chứ không như những gì mình trông thấy.

Xin cho con nhìn ngắm Chúa vào đời,
luôn cẩn trọng ở mọi lúc mọi nơi,
biết khiêm tốn trên con đường đi tới,
biết tránh xa những đam mê danh lợi.

Xin cho con chuyên cần trong bổn phận,
luôn sống dưới tác động của Thánh Thần,
nhờ Ngài mà vượt thắng bao cám dỗ,
để đời con được bền đỗ đến cùng. Amen.

Lm. Thái Nguyên

______________________________

Suy niệm 4: Lm. Giuse Đỗ Cao Bằng, SJ

“Sau khi đã xoay hết cách để cám dỗ Đức Giêsu, quỷ bỏ đi chờ đợi thời cơ ” (Lc 4:13).

Quý ông bà và anh chị em thân mến,

Chúa Nhật khởi đầu Mùa Chay hôm nay, Giáo hội cho chúng ta chiêm ngắm hình ảnh Chúa Giêsu chịu cám dỗ trong hoang địa như một cách thức dẫn dắt từng người Kitô hữu đi vào cuộc Thương Khó với Đức Giêsu bằng lời nhắc nhở “hãy tỉnh thức và cầu nguyện, vì ma quỷ luôn rình rập để cám dỗ chúng ta sa ngã”. Đây cũng là câu chuyện được cả ba Tin Mừng Nhất Lãm thuật lại. Tin Mừng Luca và Mátthêu trình thuật tương đối giống nhau. Tin Mừng Máccô chỉ tóm gọn câu chuyện Chúa chịu cám dỗ trong hai câu vắn tắt. Bây giờ chúng ta hãy cùng nhau chiêm ngắm hình ảnh này để phản tỉnh lại đời sống đức tin trong cuộc sống mỗi ngày của chúng ta.

Trước hết, chúng ta nhận thấy Đức Giêsu không tự mình đi vào hoang địa, nhưng Người được Thần Khí thúc đẩy và dẫn dắt. Đức Giêsu là con người của Thần Khí, con người cầu nguyện, con người luôn biết tìm kiếm thánh ý Chúa Cha. Đức Giêsu vào hoang địa để chịu quỷ cám dỗ. Điều này chứng minh rằng Đức Giêsu hòa mình vào thân phận của một con người thực sự – sẵn sàng chịu cám dỗ. Mỗi người chúng ta vẫn thường xuyên bị cám dỗ. Điều đó bình thường thôi và cũng dạy chúng ta hiểu rằng bị cám dỗ chưa phải là tội, nhưng sa chước cám dỗ thì đã phạm tội rồi. Đức Giêsu chịu cám dỗ, nhưng Người có sa chước cám dỗ hay không, chúng ta hãy tiếp tục đọc và suy niệm những đoạn tiếp theo.

Cơn cám dỗ đầu tiên của Xatan trước Đức Giêsu có thể tạm hiểu là cơn cám dỗ về sự kiêu ngạo và tự cao: biến đá thành bánh. Ma quỷ rất khôn lỏi khi cám dỗ Đức Giêsu làm điều này, nghĩa là ma quỷ nhận ra Đức Giêsu đang đói lả vì đã nhịn ăn suốt bốn mươi đêm ngày. Có thật Đức Giêsu đã nhịn đói bốn mươi ngày không? Tôi tin là thật, bởi vì ngày nay có nhiều người sẵn sàng nhịn đói để chữa bệnh, nhịn đói càng lâu chữa bệnh càng hiệu quả. Trước cơn cám dỗ về sự kiêu ngạo, mặc dù Đức Giêsu là Con Thiên Chúa, nhưng Người vẫn khẳng định “người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh”. Đức Giêsu đón nhận thân phận con người, nhưng không cậy dựa vào sức riêng, mà hoàn toàn cậy nhờ vào tình thương và sự quan phòng của Thiên Chúa. Đức Giêsu khắc phục nỗi yếu hèn nơi bản tính thọ tạo cho con người, bởi vì khi xưa Xa-tan (Lu-xi-phe) và tổ tiên loài người sa chước cám dỗ là vì muốn ngang bằng Thiên Chúa. Ngày nay Đức Giêsu là Ađam mới đã chiến thắng sự yếu hèn khi xưa của Ađam cũ. Hơn nữa, Đức Giêsu còn chứng minh rằng Người không dùng sức mạnh của loài người để chiến thắng ma quỷ, nhưng dùng khí giới của Thiên Chúa là chính Lời của Chúa Cha trong Cựu Ước khi nói “người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh, [nhưng còn nhờ mọi lời miệng Thiên Chúa phán ra]” (Đnl 8:3).

Cơn cám dỗ thứ hai của Xatan trước Đức Giêsu có thể tạm hiểu là cơn cám dỗ về sự thanh bần, danh dự, quyền lực và lòng trung tín: được uy quyền và tất cả vinh hoa lợi lộc, nếu bái lạy Xatan. Bái lạy Xa-tan thì rơi vào cạm bẫy vi phạm điều răn thứ nhất trong Mười Điều Răn – con người chỉ tôn thờ một mình Thiên Chúa mà thôi. Đây là sự cám dỗ tinh vi và xảo quyệt nhất của ma quỷ. Người đàn ông thường quan tâm đến quyền lực, sự giàu sang hơn là thú vui nhục dục. Sự thỏa mãn thể xác sẽ đến sau khi người đàn ông đạt tới đỉnh cao của danh vọng và địa vị. Ma quỷ đánh vào yếu điểm này nơi bản tính con người. Một lần nữa, Đức Giêsu đã chống trả cơn cám dỗ này bằng Lời Chúa: “Ngươi phải bái lạy Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và phải thờ phượng một mình Người mà thôi” (x. Đnl 6:13). Đức Giêsu còn chứng minh cho ma quỷ thấy rằng sự cám dỗ tinh vi của chúng chẳng thể chiến thắng nổi tình yêu của Người dành cho sứ mạng cao cả Thiên Chúa đã trao phó. Thực thế, Thánh Phaolô đã làm chứng rằng Đức Giêsu sẵn sàng chịu mất hết danh dự, mất hết tất cả những gì mà thế gian cho là cao quý, để đổi lấy sự sống đời đời cho con người: “Đức Giêsu Kitô vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự…” (x. Pl 2:6-11).

Cơn cám dỗ thứ ba của ma quỷ trước Đức Giêsu có thể tạm hiểu là cơn cám dỗ về sự thanh khiết và tuân phục: gieo mình từ trên cao xuống đất thấp. Cơn cám dỗ này vẫn thường xảy ra trong cuộc sống hằng ngày của mỗi người chúng ta với mỗi ơn gọi đặc thù. Đôi khi chúng ta cứ cho rằng thử làm việc này việc nọ xem thế nào, vì dù thế nào đi nữa Thiên Chúa cũng sẽ tha thứ, đỡ nâng, bảo vệ. Chúng ta cũng có thể nghĩ rằng chúng ta đủ sức mạnh nội lực để vượt thắng cám dỗ. Coi chừng chúng ta đang rơi vào cạm bẫy của Xatan. Coi chừng chúng ta đang thử thách Thiên Chúa. Thiên Chúa sẽ đỡ nâng, bảo vệ và tha thứ cho chúng ta nếu chúng ta biết tận dụng và cộng tác với ơn sủng của Người để chiến đấu với sự dữ. Một khi chúng ta khiêm tốn tận dụng và cộng tác với ơn sủng của Người, nhưng vì bản tính con người yếu đuối nên chúng ta sa ngã, khi ấy Thiên Chúa sẽ thứ tha và ban thêm sức mạnh để chúng ta đủ sức đứng lên tiếp tục bước theo Người. Mặt khác, chúng ta để ý cơn cám dỗ thứ ba của Xatan tinh vi hơn cơn cám dỗ thứ nhất và thứ hai, đó là Xatan cũng biết dùng Lời Chúa để cám dỗ Đức Giêsu. Xatan đã lạm dụng Tv 91:11-12 để thuyết phục Đức Giêsu với mưu đồ xấu xa: “Thiên Chúa sẽ truyền cho thiên sứ lo cho bạn, và thiên sứ sẽ tay đỡ tay nâng cho bạn khỏi vấp chân vào đá”. Lúc này, Đức Giêsu vẫn chọn Lời Chúa làm khí giới chống lại sự dữ: “Ngươi chớ thử thách Đức Chúa là Thiên Chúa của ngươi” (Đnl 6:16). Cả hai nhân vật đều chọn Lời Chúa để đấu khẩu, nhưng Đức Giêsu sử dụng Lời Chúa trong tinh thần thanh khiết và vâng phục, khác với Xatan, Xatan dùng Lời Chúa với ý đồ đen tối là làm cho người ta sa ngã, rời xa Thiên Chúa, và làm cho Lời Chúa bị xuyên tạc.

Thánh Mátthêu thuật lại ba cơn cám dỗ với câu kết khá nhẹ nhàng và hấp dẫn, đó là ma quỷ đã bỏ Đức Giêsu để đi nơi khác (có thể nó tiếp tục cám dỗ người khác), và các thiên sứ đến hầu hạ Người như là một phần thưởng nho nhỏ của Thiên Chúa dành cho Con Người và diễn tả sự hài lòng của Chúa Cha trước sự trung thành của Người Con. Tuy nhiên, thánh Luca thì kết thúc các cơn cám dỗ khác với thánh Mátthêu. Thánh Luca nói rằng sau khi quỷ xoay hết cách cám dỗ Đức Giêsu nhưng không thắng nổi, nó đành bỏ đi, “chờ đợi thời cơ”. Chúng ta sẽ nhận ra “thời cơ” ấy đã đến trong cuộc đời trần thế của Đức Giêsu khi Người cầu nguyện trong Vườn Dầu – có vẻ Người “ngại ngùng uống chén đắng Chúa Cha trao” – và cuối cùng Người cũng đã chiến thắng bằng việc “uống cạn chén đắng”.

Chiêm ngắm các cơn cám dỗ Đức Giêsu phải chịu, chúng ta học được gì? Chúng ta chống trả cám dỗ bằng cách thế nào? Chúng ta có bao giờ nghĩ đến Lời Chúa khi đang đối diện với sự cám dỗ trong tâm trí? Bởi đâu Đức Giêsu có thể chiến thắng cám dỗ, có thể trích dẫn Lời Chúa tức thì trước mưu mô xảo quyệt của Xatan, có phải vì Người hằng biết chiêm ngắm Lời Chúa mỗi ngày trong cuộc đời, hằng kết hiệp mật thiết với Chúa Cha? Mùa Chay đã đến, chúng ta sẽ làm gì để tận dụng thời gian quý báu Chúa ban, nhờ đó làm cho đời sống đức tin của chúng ta ngày một vững mạnh và trưởng thành hơn?

Chúc quý vị cầu nguyện sốt sắng!

Lm Giuse Đỗ Cao Bằng, SJ (Gp Kon Tum)

WGPKT(07/03/2025) KONTUM